“Хүний хөгжил сан”-гаас давхардсан тоогоор 349 мянга 022 иргэн мөнгөө дутуу авсан, зарим нь огт аваагүй байгаа юм байна. 

Сүүлийн үед Засгийн газрын 1111 төвд ирж буй санал, хүсэлтийн дийлэнх хувийг уг сангийн мөнгийг хэзээ гүйцээж өгөх талаарх асуулт эзэлж байгаа гэнэ. 

Нөгөөтэйгүүр зарим суманд өнгөрсөн зургаадугаар сарын буюу сүүлийн 23 мянган төгрөгийг олгоогүй гэх гомдол гараад буй. Чухам эл мөнгийг яг хэзээнээс эхэлж олгох талаар Сангийн яамнаас тодруулахад “Халамж үйлчилгээний хэлтсүүдээс иргэдийн судалгаа ирчихсэн. 

Одоогоор Эдийн засгийн хөгжлийн яам руу шилжүүлчихсэн байгаа. Ямартай ч энэ сарын сүүлээр “Хүний хөгжил сан”-гийн мөнгөө огт аваагүй болон дутуу авсан, бичиг баримтын зөрчилтэй байсан иргэдэд гүйцээж олгоно” гэх хариултыг өглөө. 

Хуулинд заасны дагуу “Хүний хөгжил сан”-гийн мөнгө олгох ажлыг өнгөрсөн арванхоёрдугаар сарын 31-нд эцэслэсэн. Өөрөөр хэлбэл тэр өдрөөс хойш иргэдэд “Эх орны хишиг” нэрээр бэлэн мөнгө тараахаа больсон юм. Харин “Монгол Улсын бүх иргэнд Эх орны хувь хишгийг тэгш хүртээнэ” гэх заалтаар мөнгөө авч амжаагүй, бичиг баримтын зөрчилтэй байсан иргэдэд нөхөн олгох шийдвэрийг Засгийн газраас гаргасан нь тэр. 

Улмаар энэ оны төсөвт 31.2 тэрбум төгрөг батлуулсан байгаа. Гэхдээ Цагаан сарын өмнө бүх мөнгийг олгох талаар сураг дуулдсан ч харамсалтай нь төсөв улайлттай, гуравдугаар сард бүр -13 хувьтай байсан болохоор энэ асуудлыг энэ оны хоёрдугаар улиралд шийдэх саналыг Сангийн сайд Ч.Улаан хэлж байлаа. 

Түүнчлэн өмнө нь мөнгөө ямар ч асуудалгүй авч байтал гэнэт сүүлийн хоёр, гурван сард нь 21 мянган төгрөгийг яагаад өгсөнгүй вэ гэх асуултыг иргэд тавьдаг. Ер нь гадаадад амьдарч байсан болон мөнгөө өмнөх саруудад аваагүй иргэд цөөнгүй байгаа аж. Дашрамд дурьдахад Баян-Өлгий аймгийн Алтанцөгц болон Дундговь аймгийн зарим сумын Хадгаламж банкны дансанд эл сангийн мөнгө орсон атал иргэдэд олгоогүй байна. Энэ талаар “Тийм асуудал байхгүй” гэх хариултыг албаныхан өгч байв. Нөгөөтэйгүүр 2011 онд 33 мянга 117 иргэн, 2012 онд 83 мянга 905 иргэн энэ мөнгийг аваагүй гэх судалгаа гарсан аж. 

“Хүний хөгжил сан”-гаас мөнгө олгосноор ажил, орлогогүй, олон хүүхэдтэй айл өрхийн амьдралд том дэмжлэг болсон ч улс орны эдийн засагт сайнаар нөлөөлсөн үү гэвэл үгүй. Эдийн засагчид “Тавантолгойг барьцаанд тавин байж зээлсэн мөнгөө ингэж зарцуулж байгаа нь маш оновчгүй хувилбар. Эцэстээ инфляцийг барьж чадахаа байх вий” хэмээн анхааруулж байсан цаг саяхан. 

Ямартай ч манай инфляци бүр 18 хувьд хүрч хөлс, хүчээ урсган байж олсон хэдэн төгрөг нь үнэгүйдэхийн аюул нүүрлэсэн билээ. 

Л.Баатархүү