Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг хоёр, гурав дахь хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Монгол Улсын Их Хурлын 2019 оны 68 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан ажлын хэсэгт мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх үүрэг бүхий дэд ажлын хэсгүүд өнөөдөр (2019.07.17) хуралдаж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2019 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр  төсөлтэй холбоотой саналаа Улсын Их Хуралд хүргүүлэхийн зэрэгцээ Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг өргөн мэдүүлсэн юм. 

Шүүх эрх мэдлийн хариуцлагыг дээшлүүлж, хараат бус байдлыг хангахтай холбоотой нэмэлт, өөрчлөлтийн дэд ажлын хэсгийн өнөөдрийн хурлыг МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн багш, доктор О.Мөнхсайхан даргалж, шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн, хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор, профессор Н.Лүндэндорж, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хууль, эрх зүйн хэлтсийн ахлах зөвлөх М.Үнэнбат, дэд ажлын хэсгийн нарийн бичгийн дарга Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хууль, эрх зүйн хэлтсийн зөвлөх А.Солонго,  референт Б.Золбоо нар оролцов.

Хурлын эхэнд О.Мөнхсайхан доктор хэлэлцэх асуудлын талаар дэлгэрэнгүй танилцууллаа. Улсын Их Хурлаар хэлэлцэж буй төслөөс шүүх эрх мэдлийн хариуцлагыг дээшлүүлж, хараат бус байдлыг хангахтай холбоотой 49.5, 49.6, 49.7, 49.8, 51.1, 51.2, 51.3, 51.5 дахь хэсгийг бүхэлд нь хасах Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санал, тэдгээрийн үндэслэлийг танилцуулсан. Эдгээр санал бүрийг дэд ажлын хэсгийн гишүүд дэлгэрэнгүй хэлэлцэж, үндэслэл, тайлбараа гаргаж байв. Дэд ажлын хэсгийн гишүүн, Удирдлагын академийн Эрх зүйн тэнхимийн эрхлэгч, доктор, профессор Ч.Энхбаатарын бичгээр ирүүлсэн саналуудыг хурал даргалагч доктор О.Мөнхсайхан уншиж, танилцууллаа.  

Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн эхийг баригч, Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Лүндээжанцан Шүүх эрх мэдлийн хариуцлагыг дээшлүүлж, хараат бус байдлыг хангахтай холбоотой нэмэлт, өөрчлөлтийн дэд ажлын хэсгийн өнөөдрийн хуралдаанд оролцож, зарим асуудлыг хэлэлцэх үеэр санал, үндэслэл, тайлбар хэллээ.  

Шүүхийн ерөнхий зөвлөл бүх шатны шүүхийн шүүгчийг томилох, Ерөнхийлөгч эл шийдвэрийг батламжлахтай холбоотой заалтуудыг хэлэлцэх үеэр шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн, хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор, профессор Н.Лүндэндорж үгийн төгс утгыг илэрхийлсэн томъёолол гаргах ёстой гэдэг байр суурийг илэрхийлж, үүнийгээ дэлгэрэнгүй тайлбарлаж байв. Мөн “Хууль зүйн бичлэгийн техникийг зөв хийх учиртай. Хуулийн заалт бүр нэг өгүүлбэр байна гэж үзээд байгаа, угтаа бол нэг санаа үргэлжилж байгаа тохиолдолд тухайн заалт дотроо багцаараа байвал хэрэглэж, тайлбарлах хүндээ оновтой, тодорхой болдог ач холбогдолтой” гэлээ. Энэ хүрээнд тэрбээр төслийн зарим заалтын томъёололтой холбоотой тодорхой саналуудаа танилцуулсан.  

Үүний дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн шүүх эрх мэдлийн хариуцлагыг дээшлүүлж, хараат бус байдлыг хангахтай холбоотой заалтуудыг нэг бүрчлэн хэлэлцсэн. Ерөнхийлөгчийн өргөн мэдүүлсэн төслийн 3 дугаар зүйлийн 3.5.1 дэх хэсэг буюу Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Дөчин наймдугаар зүйлийн 48.1 дэх хэсгийг өөрчлөн найруулахтай холбоотой заалтыг хэлэлцэх үеэр “Үндсэн хуулийн нэр томъёо салаа утгагүй, тов тодорхой, маш богинохон, монголчуудын хэлдгээр “шахсан бяслаг” шиг байх ёстой юм” хэмээн профессор Н.Лүндэндорж тодотгов. Ингээд тэрбээр зарим заалтын томъёололтой холбоотой санал, тайлбараа дэлгэрэнгүй танилцуулсан.  

Ийнхүү Улсын Их Хурлын хэлэлцэж буй Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс ирүүлсэн санал болон Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөл дэх шүүх эрх мэдлийн хариуцлагыг дээшлүүлж, хараат бус байдлыг хангахтай холбоотой заалтуудыг дэд ажлын хэсэг хэлэлцэв. Энэ талаарх дэд ажлын хэсгийн тайлбар, үндэслэл, санал, томъёоллоо Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн эхийг баригчийг мэдээлэл, мэргэжил, арга зүйн туслалцаагаар хангах дэд хэсэгт хүргүүлэхээр тогтлоо.