​Энэ сарын 5-нд Төв айм­гийн Жаргалант су­мын Баян­булаг багийн өдөрлө­гийн үеэр хурдан мориноос хүүхэд унаж эндсэн харам­сал­тай хэрэг гарсан билээ.

До­лоохон настай хүү урал­­дааны замд мори­ноос унаж хүнд гэмтэл аваад эмнэ­лэгт хүр­гэг­дэх замдаа нас бар­сан юм. Болсон явдлын талаар талий­гаач Б хүүгийн аав С.Баасан­доржтой утсаар хол­богдож тод­рууллаа.

-Тэр өдөр чухам юу бол­сон юм бэ?

-Өглөө нь хүүтэйгээ хамт өдөрлөгт оролцох гэж гэрээсээ гарсан. Мо­рь­дыг урал­дуу­лах зам, газар нь тохи­ромж­гүй байсан. Зам нь ог­цом уруу байснаа морины гэдсээр татах өндөр ша­рилж урга­чихсан уринш хийсэн талбай дун­дуур огцом эргэ­сэн байсан.   -Морьд гараанаас гарах мөчид таныг хүүгийнхээ унаж явсан морины эмээ­­лийн олмыг чан­гал­маар юм биш үү гэж хэлэхэд уяач нь тоо­гоогүй гэсэн үү?

-Үгүй, үгүй тэгээгүй. Олом нь чанга байсан. Би өөрөө эмээлийг нь тохож өгсөн юм чинь. Улсууд эмээлийнх нь олом суларчихсан байсан гээд яриад байгаа байхгүй юу. Олмыг нь татаад чангалтал урт сур нь доош унжаад бай­сан. Тэгэ­хээр нь би унжсан сурыг нь тэрүүхэн тэнд нь цагираг гаргаад эмээлээс нь уячихсан юм. Тэрийг л хүмүүс хараад тэгж ойлгосон байх.

-Таны хүүгийн үхлийн шалт­гаан юунаас бол­сон гэж үзэж байна вэ?

-Уралдааны замаа буруу сон­го­сон. Огцом уруу урал­даад уринш хийсэн талбай дундуур морьдоо оруулсан. Тэрнээс л болж миний хүү эндчихлээ.

-Ямар насны морь унаж явсан юм бэ?

-Их насны.

-Хичнээн морь уралдсан юм бэ?

-60 гаруй. 

-Та уралдаан дээр бай­жээ дээ...

-Байсан.

-Хүү тань замын яг аль хэсэгт мориноосоо уна­сан бол?

-Огцом уруу явуулаад л огцом эргүүлсэн замтай. Тэнд унасан. 

-Танай хүүгээс өөр хүү­хэд мориноос унасан уу?

-Унаагүй. 

-Сум, орон нутгийн удирд­­­лагууд ирж уулзаад юу ярьж байна?

-Онц юм ярихгүй л байна.

-Танайх хэдэн хүүхэд­тэй вэ?

-Гурван хүүхэдтэй байс­наа хамгийн томыг нь ингээд алдчих­лаа. Долоон настай байсан юм. Ирэх намар хоёр­дугаар ангид орох байсан. 

-Хүү тань өмнө нь айраг, түрүү авч байсан сайн унаач байсан гэсэн?

-Өнгөрсөн тавдугаар сараас л морь унаж эхэлсэн. Өөрөө морь унах маш их дуртай байсан юм. Уржнан, ноднин жирийн номхон морь унаад л давхиад, зүгээр л байсан сан. 

Уралдааны морины ко­мис­сын улсуудад л гомдолтой байна. 

-Хэрэг болсны дараа морины комиссынхон тан­тай уулзаад ямар тайлбар өгч байна вэ?

-Цагдаа нар хэргийн газар дээр очоод шалгасан. Шө­нийн 12 цагт цагдаа дууда­хаар нь очиход морины комис­сын Гантулга гэдэг хүн согтуу байсан. Цагдаа тэр хүнээс "Нөгөөдүүлээ олоод ир" гэсэн чинь "Би хаанаас олох вэ" гээд байсан. 

-Хүү тань эмнэлэг рүү явах замдаа өнгөрсөн гэсэн. Ямар машинаар хүр­гэгд­сэн юм бэ? 

-Эмнэлгийн машинаар.

-Аль эмнэлэг рүү?

-Манай Жаргалантын эмнэ­лэг рүү.

-Хаанаа ямар гэмтэл авсан юм бэ?

-Дагзандаа. Дагз нь цө­мөр­чихсөн байсан. Би тийм явдал болсныг мэдээгүй. Наа­на морь гаргаж өгчихөөд байж байсан юм. 

-Эмч нар юу ярьж байна. Аврах ямар ч боломжгүй байсан юм болов уу?

-Намайг очиход хэдийнэ өнгөр­чихсөн байсан. 

-Газар дээрээ өнгөрчих­сөн юм болов уу?

-Тийм юм шиг байна лээ. 

-Танай хүүг хамгаалал­тын хувцас, хэрэглэл­гүй уралдсан гэсэн. Үнэн үү?

-Хамгаалалтын хувцас байхгүй ш дээ. Тэр урал­даанд морь унасан хүүхдүүд дунд хамгаалалтын хув­цас­­тай ганц ч хүүхэд байгаагүй. Уралдааны өмнө морьдыг тоолоод зогсч байхад хамгаа­лалтын хув­цас­тай нэг ч хүү­хэд олж хараагүй. 

-Багууд хүртэл өдөрлөг, наа­дам хийгээд морь урал­дуулаад байдаг юм уу?

-Тэгдэг. Энэ уралдааны талаар Засаг дарга гээд удир­дах хүмүүстээ мэдэг­дээгүй бай­сан юм билээ.

-Хүү тань ямар айлын морь унасан юм бэ?

-Донхор гэдэг айлын морь унасан.

-Морио унуулсны хөл­сөнд хүүд тань хэдэн төгрөг өгнө гэж ярьсан байсан бэ?

-Энэ жилдээ хүү чинь арай л унаж барахгүй юм байна. Гэхдээ яахав наадмаар 500 мянган төгрөг өгнө өө гэж байсан. 

-Та хэнд хандаж юу гэмээр байна вэ?

-Би одоо юу хэлэх вэ дээ, хүүгээ алдчихсан хүн. Тэр морины комис­сынхонд л гомдолтой байна. 

Манай дундах хүүхэд хоёр настай, отгон нь дөрөв­хөн сартай. Хүүгээ алдсан эх хүн ямар олиг байх вэ дээ. Эхнэрийн маань бай­дал тийм­­хэн байгаа. Хүүгийнхээ 21 хоногт нь хэрэглэх юм цуглуулна гээд төв рүү явчихсан.

Д.САРУУЛ