Дайчин бүсгүй
2018/02/13
Хүнд хөдөлмөрт хүдэр эрстэй мөр зэрэгцэн шаламгай ажилладаг гавшгай хүүхнүүд “Эрдэнэт” үйлдвэрт олон. Тэдний нэг нь Засвар механикийн заводын Цутгуурын цехийн Хайлах хэсгийн операторч Аюушийн Болормаа. Эдний цех цутгамал бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн, төрөлх үйлдвэрийнхээ төдийгүй уул уурхайн бусад компанийн хэрэгцээг хангадаг. Хэвлэж цутгасан металлыг ус, цахилгааны тусламжтай доргиож цэвэрлэдэг ховорхон, хүндхэн, мэдрэмж шаардсан нарийн мэргэжилдээ тэр эзэн байж чаддаг. Металлыг хэрхэн оосорлож кранд өлгөж, хаана тавих, шороог нь яаж эвтэйхнээр унагахаа тооцоолно. Усан доторх нүдэнд үл үзэгдэх цутгамлын хөндий, голчийг олж, доргион цэвэрлэхэд бүсгүй хүний торгон нарийн мэдрэмж нь хэрэг болно. Шороотой цутгамлыг зүсэлтэд бэлтгэн өнгөлөн зүлгэсэн мэт цэмцийлгэхийг тэр хичээнэ. Хүнд жинтэй элэгдэлд тэсвэртэй ширмэн бүтээгдэхүүнийг цэвэрлэх явцад хагалж орхивол, үйлдвэртээ эдийн засгийн багагүй хохирол учруулах ч эрсдэлтэй. Тоосжилт, доргион чичиргээн ихтэй, бүсгүй хүн бүү хэл “нялцгайхан” эр ч зүрх алдам, бас хариуцлагатай энэ ажилдаа тэр туйлаас дуртай. Өглөө ажилдаа яаран тэмүүлсээр ирнэ. |
Ер нь Болормаагийн төрөлхийн дайчин чанар нь түүнийг аливаа амжилтад дөрөөлдөг мэт. Хөдөлмөрийн гараагаа 16-хан настайдаа цэцэрлэгийн туслах багшаар эхэлсэн. Балчирхан үрсийг халамжлах буянтай энэ ажлаа тэр дөрвөн жил хийж. Ааг амтагдсан залуу насаа тэр илүү эрчтэй хөдөлмөрт зориулъя хэмээн Технологийн сургуульд токарьчин, фрезерчний мэргэжил эзэмшиж, 1987 оноос Засвар механикийн заводын Механик цехэд ажиллав. Хаттай төмөр зорж, халуун металлтай харьцах амаргүй энэ ажлыг тэр хорь шахам жил хийсэн байдаг. Үүнийгээ “Эрдэнэт” үйлдвэрт ганцхан байх ЭГУ операторч гэх ховорхон, хүч чадал, мэдрэмж “нэхэх” мэргэжлээр сольж өдгөө нэгэн арванаас илүү жил ажиллажээ. Өнгөрсөн онд Цутгуурын цех 4800 тонн цутгамал бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсний 1200 орчим тоннд тэр хөдөлмөрөө шингээжээ. Ховор нарийн мэргэжлээрээ гурван ч залууг дагуулан мэргэшүүлсэн тэр шавь нартаа “Аливаад сэтгэлээ зориул. Тэгвэл ажил үйлс бүхэн тань бүтнэ” гэж сургах.
Нуруулаг, дүүхэлзсэн энэ бүсгүй нэгэн үед “Эрдэнэт” үйлдвэрийн урдаа барьдаг тамирчдын нэг байж. Явган аяллын спортын мастер, сагс, волейболын спортын нэгдүгээр зэрэгтэй. ЗМЗ-ын арга зүйч агсан Энхтөр, Цутгуурын цехийн ажилчин, явган аяллын спортын олон улсын хэмжээний мастер Рагчаа нар түүнийг спортод “уруу татсан” ачтанууд. Эх нутгийнхаа сүрлэг уулс Асралт хайрхан, Отгонтэнгэр, Цагаан дэглий”д авирчээ. Отгонтэнгэр хайрханд хамтдаа авирч явсан Улаанбаатарын уулчин эмэгтэйг уулын үер яах ийхийн зуургүй аваад явчихсан аюул тохиож. “Холбоо харилцаа тааруухан тэр үед усанд боогдоод 14 хоног болоход амь эрсэдсэн эмэгтэйг намайг гэж андуу мэдээ тарж, эжийг минь “шар махтай нь хатаасан”. Наадмын өмнөхөн намайг ирэхэд цехийн орос даргын “Үнэхээр амьд уу, тэгвэл ажилдаа ор” гээд л дал мөр алгадсан дулаан төрх, хамт олон минь баярлалдан, тэвэрч угтсан нь одоо ч санаанд байдаг. Ээжийгээ зовоохгүй гэхдээ тэр цагаас ууланд авирахаа больсон” гэв. Явган аялал, сагс волейболын тэмцээнд тэр одоо ч залуусыг дагуулан манлайлсаар.
Олон жил хамт ажилласан ээлжийн мастер Н.Тугтөгс түүний тухай “А.Болормаа их хичээнгүй, хөдөлмөрч, ажилдаа их хариуцлагатай. Хүний мөс чанар сайтай хүн. Мэргэжлийнхээ нарийн ширийнийг залууст харамгүй заадаг. Удирдлагаас өгсөн үүрэг даалгаврыг цаг хугацаанд нь чанартай биелүүлдэг, бас санаачилга сайтай хүн. Урлаг, спортын уралдаан тэмцээнд хамт олноо уриалан, манлайлдаг төдийгүй олон нийтийн байгууллагын ажилд их идэвхтэй оролцдог. Манай ээлжний 13 хүнээс ганц бүсгүй нь. Болормаа ямар ч хүний эвийг олж харьцдаг, хамт олныхоо хайр хүндэтгэлийг хүлээсэн хүн.” хэмээсэн юм. |
Тэр ахмад настанаа хүндэтгэн, өргөдөг тусч зантай нэгэн. Хэдий яарч явсан ч өндөр настай, ядарсан нэгэн зам хөндлөн гарах гэж ядаж явахад нь гаргаж өгчихөөд л алхана. Чихэвч зүүчихээд таягтай хөгшнийг дайрчих шахан өнгөрөх зарим залуусыг хараад тэр харамсдаг. Хүний ач тусыг байнга санаж, дэм хэрэгтэй хэн нэгэнд чадах зүйлээрээ тусалж явахыг тэр хичээдэг.
Болормаа айл гэрийн халамжит гэргий, охиныхоо хайртай ээж нь. Хань Ч.Баттогтох бас л “Эрдэнэт” үйлдвэрт хүч хөдөлмөрөө зориулж, Засвар механикийн заводад халуун дарханаар ажиллаж явсан нэгэн. Ар гэртээ санаа зоволгүй сэтгэл амар ажлаа хийж, спортын тэмцээнд оролцох зэрэгт ханийнх нь дэм, түшиг их аж. Ч.Баттогтохынх танхилхан охинтой. Одоо Санхүү эдийн засгийн их сургуулийн оюутан. Тэд охиноо ухаалаг, хичээнгүй нэгэн болгож өсгөсөн гавьяатнууд.
А.Болормаагийн аав ээж театрын уран бүтээлчийн ажлаа орхин, Булган нутгаас эх орны их бүтээн байгуулалтын дуулианаар 1972 онд Эрдэнэтийг зорин ирсэн. Тэр үед тавхан настай Болормаа охинд ой шугуй, алаг цэцэгс, цоохор эрвээхэй, мушгиран урсах тунгалаг гол гээд байгалийн үзэмж төгс энэ сайхан нутаг гойд их таалагдсан гэдэг. Тэр аав, ээжийнхээ бүтээн босголцсон, өдрөөс өдөрт өргөжин тэлж, өнгөжин жавхаажих уурхайчны энэ л хотдоо аз жаргалтай амьдарч, “Эрдэнэт” үйлдвэртээ 30 гаруй жилийн үнэнч хөдөлмөрөө зориулсаар явна.