Хамаатны маань эгч хүүхдийнхээ төлөө санаа зовнин сууна. Учир нь эгчийн маань хүүхэд хувийн цэцэрлэгт явдаг. Төлбөр мөнгийг нь төлж чадахгүйдээ, эсвэл ханиад хүрч, байн байн эмнэлэгт хэвтээд байгаадаа ч биш.

Харин хүүхдэд нь юу ч зааж сургахгүй байгаад санаа зовниж сууна. Эгч маань хоёр хүүхэдтэй, нэг нь дунд сургуульд, харин нөгөө нь хувийн цэцэрлэгт сурч буй цэцэрлэгийн жаал. Том хүүгээ улсын цэцэрлэгт явуулдаг байсан эгч маань улсын цэцэрлэг, хувийн цэцэрлэг хоёрын ялгааг тун ч их мэдэрчээ. Хүүхдээ улсын цэцэрлэгт оруулах гэж мөн ч их хөөцөлдсөн. Цэцэрлэгийн багшийн гарыг хүндрүүлж байж оруулсанаас эхлүүлээд өглөө жаахан хоцроход л хүүхдийг нь хүлээж авдаггүй, орой яг цагтаа авахгүй бол мөнгө төлбөр нэхдэг гээд улсын цэцэрлэгийн зовлон их байсан. Харин хувийн цэцэрлэгт мөнгийг нь төлж л байвал хэзээ дуртай цагтаа хүргэж, боломжтой цагтай авч болдог гээд улсын цэцэрлэгийн хажууд хамаагүй жаргалтай. Даанч сургаж, хүмүүжүүлж, сургуулийн өмнөх боловсрол олгохтой тун ч муу.

Өндөр төлбөр авч буй хувийн цэцэрлэг гэдэг утгаараа янз бүрийн юм шаардаж, хүүхдийг нь ч уурлаж, аашлаад байдаггүй. Шүлэг цээжил гэж шаардаж, хэл яриаг нь засах гэж оролдохгүй. Зарим цэцэрлэгүүд хүүхдүүдээ зүгээр л зөнгөөр нь орхичихож буй. Ер нь хувийн цэцэрлэгүүдэд тусгай хөтөлбөр байдаг уу, үгүй юу гэдэг нь сонин. Зүгээр л хүүхдийг нь аюулд оруулалгүй хараад сууж байдаг гээд хэлчихэд буруудахгүй.

 

Тэгвэл улсын цэцэрлэг шүлгээ цээжлэхгүй байгаа хүүхдийн эцэг эхэд нь шаардлага тавьж, маргааш гэхэд цээжлүүлсэн байгаараа гэж загнана. Энэ нь ч эцэг эхчүүдэд хүүхдэдээ тавих анхаарлыг нэмэгдүүлэх нэг хэлбэр болдог. Дээрээс нь багш нар нь эцэг эхчүүдэд байнга зөвлөгөө өгнө. Аргагүй, улсын цэцэрлэгт мэргэжлийн цэцэрлэгийн багш нар ажилладаг болохоор хүүхэд, эцэг эхтэй хэрхэн харьцахаа мэднэ. Ихэнхдээ олон жил хүүхэдтэй ажилласан ахмад багш нар хүүхдийг яаж хүмүүжүүлэхийг ч сайн мэднэ. Хэл ярианы хөгжил султай хүүхдүүд улсын цэцэрлэгт суралцаад эрс сайжирдаг. Улсын цэцэрлэгийн хүүхдүүд дуу, шүлэг, бүжиг сурч, тоо бодож, уншиж чаддаг болоод сургуульд орж буй. Гэтэл хувийн цэцэрлэгийн хүүхдүүдийн эцэг эх нь “Одоо яана аа, сургуульд орох болчихоод байдаг, тоо бодож, үсэг цээжлэх нь битгий хэл, сайн ярьж, илэрхийлж ч чадахгүй байна” гэж аргаа барж сууна.

 

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарыг Хүүхэд харах үйлчилгээний хуулийн талаар танилцуулж, ажил олдоггүй дунд эргэм насны эмэгтэйчүүдэд гэрээр хүүхэд харах боломжийг олгох талаар ярьж байхад гэрээр хүүхэд хараад яаж хүүхдийг хүмүүжүүлж, мэдлэг боловсрол олгох юм гэж дургүйцэж байсан. Гэтэл дунд эргэм насны эмэгтэйчүүд гэдэг нь хэд хэдэн хүүхэд өсгөж, ач зээ нараа хараад сууж байдаг хүүхэдтэй харьцах, хүүхдийг хүмүүжүүлэх тал дээр хувийн цэцэрлэгийн багш нарыг дагуулахгүй чадвартай хүмүүс байдаг. Ганцхан жишээ дурьдахад л, найзын маань хүү цэцэрлэгт явдаггүй, эмээ нь гэрт нь хардаг мөртлөө хувийн цэцэрлэгт явдаг эгчийн маань хүүгээс илүү шүлэг уншиж, дуу дуулж, тоо тоолж чаддаг болсон байна билээ. Үүнийг эмээ нь л түүнд зааж өгсөн. Дээрээс нь болох, болохгүй нь учрыг мэдэж, хэрсүүждэг. Тиймээс эмээ нарыг хувийн цэцэрлэгийн мэргэжлийн бус багштай харьцуулах ч юм биш.

 

Ингээд л хүүхдэд анхан шатны хүмүүжил, боловсрол олгох ёстой цэцэрлэгүүдэд анхаарал хяналт тавихгүй байгаа нь сургуульд орж байгаа хүүхдүүд нэрээ, зарим нь бүр эцэг эхийнхээ  нэрийг хүртэл мэдэхгүй байгаагаас харагдаж байна. Манай улсын цэцэрлэгийн хүрэлцээ муу. Тиймээс ч цэцэрлэгийн насны хүүхдүүдийн ихэнх хувь нь хувийн цэцэрлэгт хүмүүжиж байгаа. Энэ ч утгаараа хувийн цэцэрлэгийн үйл ажиллагаа, сургалтын хөтөлбөр, багш нарын ур чадварт хяналт тавих хэрэгтэй юм биш үү. Санаа зовнин суугаа эгчийн маань хүүхэд лав өндөр төлбөртэй цэцэрлэгүүдийн нэгэнд нь сурдаг юм даг.

 

М.Сувд