БНСУ-ын виз нь гарсан монгол иргэдийг Инчоны нисэх буудлаас буцаах явдал түгээмэл гарч байна. Зөвхөн тавдугаар сарын 15-ны өдөр л гэхэд 10 орчим монгол иргэн Инчоны нисэх буудал руу очсон ч татгалзсан хариу сонсчээ. Инчоны нисэх буудалд гацсан иргэн Б.Сарантуяатай холбогдож ярилцлаа.

-Инчоны нисэх буудал руу та хэзээ очив?

-Тавдугаар сарын 15-ны өдрийн 13:20 цагийн нислэгээр ирсэн. Ингээд оройн 17:00 цагт татгалзсан хариу авлаа. Яг одоогоор энд 15 хүн татгалзсан хариу сонсоод байна. Эдний зарим нь мулти визтэй. Дамжин өнгөрөх визтэй ч хүмүүс байна. Зарим нь энд гурав хоносон гэж байна. Халуун хоол цай байхгүй сэрүүн шаланд суугаад эрүүл мэнд нь эхнээсээ муудлаа. Гэлээ гээд тоож байгаа нь алга. Өрөөнд хоригдчихоод шоронд байгаа юм шиг л байна.

-Татгалзсан үндэслэлээ яаж тайлбарлаж байна вэ?

-Буудлын хаяг нь тодорхой биш, аяллын зорилго нь тодорхой биш гэх зэрэг шалтгаанууд хэлж байна. Дамжин өнгөрөх визтэй хүмүүсийн тухайд очоод л буудлын цагаа захиалаад л явж байна. Гэсэн ч эндээс шууд буцааж байна. Бидний зүгээс эндээс захиалах санал тавьсан ч шийдвэртэй хариу хэлэхгүй юм. Хамгийн хорлонтой нь хүлээлгийн өрөөний сүлжээ унагаад бусадтай харилцах боломжоор хангахгүй байна.

БНСУ-ын Элчин сайдын яам хүлээн зөвшөөрөөд л бидэнд виз олгосон шүү дээ. Хөрөнгө, цаг заваа зараад энд ирсэн хойно ийм нөхцөл байдал үүсч байгааг огт ойлгохгүй байна. Энд татгалзах байсан юм бол Элчин сайдын яамнаас виз олгож даапаалах ямар хэрэг байв. Хил гарлаа л бол монгол хүний эрх юу ч биш болж байна. Хамгаалах байгууллага алга. Өмхий үнэртэж, чийг даасан хүлээлгийн өрөөнд хэдэн монголчууд шар махтайгаа хатаж байна. Өдөрт л хамгийн багадаа арван хэдэн монгол иргэн эндээс буцаж байна.

-Ямар шаардлага тавьж байна вэ. Энэ талаар тодруулахгүй юу?

-Төрөл бүрийн шаардлага бий. Гэхдээ гол шаардлага нь очоод байрлах буудлын тооцоогоо урьдчилж хийсэн байх шаардлага тавьж байна. Очоод хийхэд юу нь болохгүй байгаа юм бол доо, гайхаад л байх юм.

-Та бүхэн Элчин сайдын яам руугаа холбогдов уу?

-Хүлээлгийн өрөөнөөс гадагшаа холбоо барих ямар ч боломжгүй. Элчингээс биднийг тоож байгаа юм алга. Уул нь сая л Ерөнхий сайд айлчлаад визгүй зорчих талаар яриад байсан. Өнөөдөр визгүй зорчих нь бүү хэл визтэй иргэдийг ч оруулахгүй байна. Уул нь виз мэдүүлсэн нь шууд гараад байх талаар Элчин сайдын яамнаас хэлж байсан нь саяхан. Газар дээрх нөхцөл байдал өнөөдөр ийм л байна. Ерөнхий сайдын сүр дуулиантай айлчлал үр дүнд хүрээгүй юм байна л гэж саналаа.

-Бичиг баримт бүрэн байхад л татгалзаж байгаа хэрэг үү?

-Шаардлагатай бүх бичиг баримт байхад л оруулахгүй байна. БНСУ-ын Элчингээс олгосон виз энд ирээд үнэгүйдэж байна гэхлээр тухайн байгууллага ямар ч эрх мэдэлгүй юм байна гэж ойлголоо. Нэг бол БНСУ гарах гэсэн иргэдийн хүсэл дээр тоглолт хийж хүмүүсийг шулж байна. Нислэгийн зардал, визний хураамж гэх мэт орчим төгрөг төлдөг. Энэ бүхэнд шунаж байна уу гэж бодох юм. Ер нь бол хүнд өвчтэй онош нь тодорхой биш хүнийг ч авчраад үр дүнгүй байлгаж хугацааг нь авах нь бий. Энэ бүхний ард таван төгрөгийг нь л авах сонирхол нуугдаж байдаг.

Уул нь хоёр улсын дипломат харилцааны хүрээнд байгуулсан гэрээ байдаг л байх. Тэр бүгд бодит байдал дээр хэрэгжихгүй байна. Монгол хүмүүсийг нэг онгоцны буудал дээр гацааж, доёолоод бах таваа хангаж байна шүү дээ. Энд хүлээлгийн өрөөнд зөвхөн монголчууд л байна. Өөр улсын иргэд ногоон гэрлээр ороод явчих юм. Бид харин очих буудал тодорхой биш гэх өчүүхэн шалтгаанаар энд гацаж шар махтайгаа хатаж байна.

-Одоо яах вэ?

-Яг яахаа мэдэхгүй юм. Дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу байна. Элчин сайдын яамнаас л тусламж хүлээж байна даа.