Спортын хөтлөгч, тайлбарлагч Б.Батзаяатай ярилцлаа.

 –Та монголын хөлбөмбөгийн холбооноос гаргасан мэдэгдлийг харсан уу?

-Харсан.

-Тэгвэл та үүний эсрэг ямар байр суурьтай байна вэ?

– Өнөөдөр бид ардчилсан нийгэмд ажиллаж, амьдарч байна. Олон улсын байгууллагуудаас орж ирсэн мөнгийг Монголын хөлбөмбөгийн холбоо юунд зарцуулдгийг бид мэдэх эрхтэй. Хэрэв тэд үүнийгээ ил тод тайлагнахгүй байх юм бол хардах ч эрхтэй. Энэ эрхээ эдлэхээр шүүх цагдаад өгнө гэдэг чинь өөрөө утгагүй хэрэг болж байгаа юм. Яах вэ намайг хөлбөмбөгийн холбооноос цагдаа, шүүхэд өгнө гэж олон удаа хэлж байсан. Монголын хөлбөмбөгийн холбоо бол төрийн бус байгууллага учраас гадаадаас санхүүждэг. Гадаадын байгууллагуудын манайхаас ялгаатай нэг зүйл нь бүх үйл ажиллагаагаа, мөнгөний зарцуулалтаа цахим сайт дээрээ ил тод тайлагнадагт байгаа юм. Англи хэлтэй хүн бол хөлбөмбөгийн холбооны санхүүжилт авдаг “FIFA” гэх олон улсын байгууллагын сайт руу ороод, хайгаад, уншихад бүгд гараад ирнэ. Гэтэл манайхан мангар хүмүүс маллах гэж байгаа юм шиг л бөөрөнхий юм яриад байх юм. “FIFA” бол бидэнд мөнгөө өгчихсөн гээд тайлагначихсан. Тэр бол асар их мөнгө эргэлддэг олон улсын байгууллага. Хөлбөмбөгийн дэлхийн аваргын телевизийн эрхийг авахад 1сая ам доллар байдаг гээд бод доо. Энэ байгууллага хөл бөмбөгийн дэлхийн аваргын дараа 4 сая ам.долларыг сая, саяар нь хувааж өгдөг. Ийм баян байгууллага бидэнд худлаа ярина гэж байх уу.

-“FiFa”- аас гадна өөр олон санхүүжилт байдаг уу?

-Маш олон программ, хөтөлбөрүүд байгаа. “Fifa Forward Develo­ment Programme”, Азийн хөлбөмбөгийн холбооны “Inhance” гээд сайжруулдаг хөтөлбөрүүд бий. Эдгээр газрууд 50 мянган ам доллар, 200 мянган ам.доллар, 1 сая ам.долларыг өөрийн улсдаа хөлбөмбөгийг илүү хөгжүүлж, дэлгэрүүлээрэй гээд санхүүжилт болгон өгдөг. Үүнийгээ бидэнд хэлдэг, тайлагнадаг. Холбоон дотор ажиллаж байгаа хүмүүс хүртэл тэдэнд төслөө бичиж өгөөгүй байна аа гээд хэлээд л байдаг. Ер нь ганц би үүний тухай яриад байгаа юм биш л дээ. Өөр олон хүмүүс бий.

-Тэгвэл яагаад ганцхан тан руу дайраад байна вэ?

-Би арай илүү олон дагагчтай байхгүй юу. Мөн дээрээс нь би хөлбөмбөгчин байсан. Baabar.mn шилдэг 40 нийтлэлчийн нэг. Яах вэ намайг дуугүй болгочихвол бүх зүйл болчихно гэж бодоод байгаа юм шиг байна. 2014 онд Монголын хөлбөмбөгийн холбооны ерөнхийлөгч авлига авсан хэргээр FIFA-аас хориг авч байсан. Дахиад л мөнгө орж ирсэн. Тэр нь улстөржөөд бөөн хэрэг болсон. Ер нь олон улсын байгууллагуудаас их хэмжээний мөнгө орж ирдэг ийм газар руу улстөрчид юм уу, хөлбөмбөгт ямар ч хамаагүй хүмүүс их үүрлэдэг юм байна. Тэд хөлбөмбөгт хайртай, дуртай хүмүүсийг нь шахаад гаргачихдаг. Гаднаасаа хөлбөмбөгийн нэртэй газар боловч дотор нь хөлбөмбөгтөй холбоотой хүмүүс маш бага байдаг. Ерөнхийдөө ийм л газар. Би тэр хүмүүсийг мөнгө идээд байна гэж хэлэхээр над руу дайрах нь ойлгомжтой шүү дээ. Өчигдөр гэхэд намайг архи уудаг, эхнэрээ зоддог гээд бичсэн байсан. Би ерөөсөө архи уудаг хүн биш. Доорх комментыг нь уншаарай. Тэгэхээр ойлгомжтой болно. Өр ширтэй гэж байна билээ. Би хувиараа бизнес эрхэлдэг, академик түвшний 30 орчим ном бичсэн. Хэрвээ би мөнгө иддэг хүн байсан бол аль 15 жилийн өмнөөс л муу нэрд гарчих байлаа. Надад ямар ч өр шир байхгүй. Мэдээж байрны лизинг бол байгаа (инээв). Үүнийг бодолцохгүйгээр хаа байсан гэр бүл, хувийн амьдралд маань халдсан.

-Үүнээс гадна олон улсын байгууллагын барьж өгсөн хөлбөмбөгийн байгууламж, талбайг барьцаанд тавьсан асуудал яваад байна.

-Манай энэ хөлбөмбөгийн холбооны байгууламжийг олон улсын хөлбөмбөгийн холбооноос барьж өгч байгаа шүү дээ. Гэтэл үүнийг барьцаанд тавьчихсан байгаа юм. Монголын төрийн бус байгууллагын хуульд олон улсын байгууллагаас барьж өгсөн эд зүйлсийг барьцаанд тавьж болохгүй гэж заасан байдаг. “FIFA”-аас барьж өгсөн хөлбөмбөгийн талбайг ч барьцаанд тавьчихсан. Банкинд 500 сая төгрөгөөр барьцаалчихсан байна билээ. Хэрэв үүнийг төлөхгүй бол банк хураагаад авчихна шүү дээ. Эсвэл тэр тавьсан хүмүүс нь шоронд орох уу, үгүй юу гэдэг. Энэ бол үнэхээр ноцтой асуудал.

Барьцааны асуудлаас гадна бид хөлбөмбөгийн холбооны дансыг заавал шалгамаар байна. Олон улсын байгууллагаас орж ирсэн мөнгө яг юунд зарцуулагдсаныг л мэдмээр байна. Би нэг л жишээ хэлье. 2016-2022 оны хооронд Монгол Улсад 11.4 сая ам.долларыг зөвхөн “Fifa Forward Develoment Pro­gramme” өгсөн. Энэ бол 40 орчим тэрбум төгрөг. Гэтэл энэ их мөнгө хаашаа орчихов. Яг л үүнтэй адилхан бусад санхүүжилтийн мөнгө хаашаа орсныг л мэдмээр байна. Бидэнд мэдэх, хардах эрх бий.

-Монголын хөлбөмбөгийн холбооноос таныг “Илт худал мэдээлэл тарааж гүтгэсэн” гэх үндэслэлээр хуулийн байгууллагад хандана гэж мэдэгдсэн байсан. Мэдэгдсэн үү?

-Байнга л мэдэгдэнэ гэж байдаг. Гэхдээ чаддаггүй. Ер нь хөлбөмбөгийн холбоог мөнгө идээд байхаар манай хөлбөмбөгчид дуугардаг. Тэдний дуу нь сул болохоор тоодоггүй юм. Намайг дуугарахаар л шүүхэд өгнө гэдэг. Өмнө нь ч гэсэн хоёр гурван удаа хэвлэлийн бага хурал хийгээд хэлж л байсан. Би өг гэдэг. Надад нууж хаах юм байхгүй. Би мөнгө идээгүй. Миний ард намайг дэмжиж, босох хүмүүс олон байгаа. Яагаад гэвэл би худлаа ярьдаггүй, хулгай хийдэггүй, мөнгө иддэггүй төрлийн хүн.

А.Даваадулам