Малчид бидний өмнөөс амьдраагүй шүү дээ
2014/03/19
2014 он гараад удаагүй байхад буюу Сүхбаатар аймгийн Онгон суманд 1-р сарын 27-ны өдөр шүлхийн анхны тохиолдол бүртгэгдсэн. Өнөөдөр Монгол улсын Сүхбаатар, Хэнтий, Дорноговь аймагт шүлхий гарсан бөгөөд 13 суманд шүлхийгээр өвчилсөн 3394 үхрийг зориудаар устгаад байгаа.
Он гарсаар шүлхийн анхны тохиолдол бүртгэгдснээс хойш 52 дахь өдөртэйгөө золголоо. Тэгтэл шүлхийн өвчлөл буурах биш нэмэгдсээр байна. Энэ нь нэг талаас ҮХААЯ хайнга ажилласнаас, нөгөө талаас малчдын хайнга байдалтай шууд холбоотой. Өөрөөр хэлбэл шүлхий өвчин гарсан нь олон шалтгаантай. Тухайлбал, манай урд хөршид байнга л шүлхий өвчин гарч байдаг. Хятадаас орж ирээгүй гэх баталгаа байхгүй. Нөгөө талаас малчдын хариуцлагагүй, хайнга байдлаас болж шүлхийн тархалт буурахгүй байна. Манай улсад 2001 оноос хойш шүлхий өвчин бүртгэгдсэн. Жил бүр улсын төсвөөс мөнгө гаргаж шүлхийгээр өвчлөх боломжтой бүх мал, амьтанд вакцинжуулалт хийдэг. Гэтэл зарим малчин энэхүү вакциныг малдаа хийлгээгүйгээс шүлхийн халдвар буурахгүй байна.
Хэрвээ тэд вакцин хийлгэсэн бол өнөөдөр төсвөөс буюу ҮХАА-н сайдын нөөц хөрөнгөөс 2.4 тэрбум төгрөг төсөвлөж урд, хойд хөршөөс нийт 2.1 сая тун вакциныг авчруулахгүй байсан. Мөн муу хүнийг зар, зарсан хойноо өөрөө гэгчээр хөлдүү вакцин ирэхгүй л байсан байх. Энэ бол малчдын хариуцлага алдснаас үүдэн гарсан улсын хэмжээний гарз.
Нөгөө талаас төр нь төмөр нүүрээ харуулах ёстой байтал хариуцлага алдсан нөхдийн толгойг илсээр. Тодруулбал мал нь шүлхий өвчин тусч, устгуулсан бол устгуулсан малын то бүхий актыг малчинд гаргаж өгдөг байна. Тэрхүү бичгээр нь малчид нөхөн төлбөр авдаг гэж байгаа. Хохиролыг татвар төлөгч та бидний татварын мөнгөөр л барагдуулдаг. Өөрөөр хэлбэл төр нь хариуцлага алдсных нь төлөө толгойг нь илж байгаа юм.
Юу гэсэн үг вэ? Малчид татвар төлдөг үү? Үгүй. Малчдад хэн тусалдаг билээ? Нийслэлчүүд. Малчид бидэнд нэг удаа нийслэлчүүддээ гээд цагаан идээ, мах өгч байсан уу? үгүй.
Малчид бидний өмнөөс амьдраагүй шүү дээ. Асуудал гарахаас өөрсдөө сэргийлэх ёстой. Тэгтэл өөрсдөө сэргийлээгүй байж өнөөдөр ингэж авирлаж байгаа нь шударга бус хэрэг.
Чин үнэнг хэлэхэд малчид ч тэр, татвар төлөгчид ч гэсэн адилхан нь амьдрах гэж ядаж байгаа. Тэгэхээр ийм үед хариуцлага алдсан малчдад , ҮХААЯ-ынханд хариуцлага тооцуулмаар байна...
Э.Мөнгөн
Зочин · 2014/03/21
Tuslamj nehehdee sain mortloo mahniihaa vniig tengert gargadag amitad shu de...
Зочин · 2014/03/20
Mal bol malchidiinh tiimees ted oorsdoo buh zuilee hariutash yostoi. Toroos demjlegni eruul mendiin *****lolt bhad boloo bizdee nooluur tu****san gej avna noos tu****san gej avna olohiinhoo hereer bitgii davraad yadarsan hot suuringiin ard irgedee bitgii shulaad bai ih shunaval ****** bolj baigal delhii tsohijuulaad baij chaddaggigg bas sanaj yavmaar yum daa
Зочин · 2014/03/20
Malchid geed l tolgoig ileed ogood baidagaa bolih heregtee mal bol tednii huviin omch. Osgono uu uhuulne ted nii hereg sh dee. Hotod uil ajiil***** yavuulj bgaa huvi hun irgeniig toroos yaaj demjij bgaa yum bee? tatvar gej daramtlana end tendehiin ***lgalt muu muudaa deerelhuu gegcheer mash ih baidag harin tomoohon companuudad amaa uduuldeg bizdee. Malchid nooluur noosoo tu****gaad yaj bolgono yednii l hereg hangalttai l olj bgaa sudalgaa gargaad taniltsuulj bsan shdee jildee 50 saya. teriige bas 50 han saya gej yariltslaga ogood bgaa maa davaraad bai gej helmeer bna
Зочин · 2014/03/20
Medkumaa ene niitele neg talar zuvch yum shg buruu ch yum shig . Minii sanaj baigagaar ali baga angid bhad l tulin beltgel uvliin beltgel geed l nusaa idsen bagchuudaasaa hurtel laa chudenz geed l tataad l ulsaas bolohloor uvuljit hunderlee geed uvus tejeelee avaad l mal ni uvchin tusahlaar ulsaas em beldmelee avaad l yr ni HENII UMNUUUS AMDIRAAD BGAA YUM (TIIN HOTOD 1000 TIIN HUUHDUUD HERHEN AMDIRDAG BILEE )
Зочин · 2014/03/20
yag zuv huduuniihen ch denduu muu sanaatai *****iin garuud baidag shuu
Зочин · 2014/03/20
chi bol ****** ******uuded eh oron ugui
zochin · 2014/03/20
ymar ***** n ingej *****tsen yum be ooriigoo yu gej bodood bga yum
sgsg · 2014/03/20
yala gj ta narin omnos tawn maha barn bj osgosn mal hurasn ed zvile barij gvih yum ai durtda hotd hoosn honj bga hvmvvs olon l bga bizde
Зочин · 2014/03/20
Bid ch malchdiin toloo amidraagui
Зочин · 2014/03/20
СХД Ар Гүнтэд төмс хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, газар тариалан төрөл бүрийн фермерийн аж ахуй эрхэлэх боломжтой эрүүл тэгшхэн 5га газар яаралтай зарна. Утас: 99084179
Зочин · 2014/03/20
Зөв нийтлэл байна. Малчнаас өөр мэргэжилтэй хүн хариуцлага алдсан бол өч төчнөөн торгууль төлбөрт унаж байгаа шүү дээ. Малчин хүн монголын урд хормойноос унасан юм уу. Бусад нь ....
Зочин · 2014/03/20
Huduuniihun geed havchaad baival mal mallah hun ulam l tsuurch hot ruu iregsed ulam ihsene biz dee eruul uhaanaar bodohod. biy biynee demjeed l yavmaar bna daa. urid ued huduunii hun geheer hamag yumaa barij guisen humuusiin dur zurag ni odoo arilaagui bgaa bololtoi. Manai muu tuv aimgiig ***naga n 5 gej shooldog baisan ue odoo unguruud bugd adilhan bolson bna lee. hotiinhon bid nar alga daram shoroogoo hurtel uneleed har usaa hurtel zaraad bhad huduunii humuusiig ***** uned oruullaa gej hasgirah ni denduu l hereg bgaa yum daa ug ni. unendee haa saigui yumnii une tengert hadaj bna aa.
Зочин · 2014/03/20
yag chenj baij haragdaarai pomeshik malaa
Зочин · 2014/03/20
Za ene 1 huduuniihun hotiinhon geed udahgui biye biyenee uzen yadah setgelgee garch ireh ni. Hotiinhonoos tuslamj avahiig zogsoohgui bol bid tuslaad bhad mah ugsungui geed ergej dairah handlagatai boloh ni. tegeed tuslaad baigaa yum ni gej hereggui bolson heden hunjil daavuu ***huu yum. bi l lav huduuniihund geed suidtei tuslaj yavsan udaagui. Terniigee yarih n ichmeer hereg. Za tegeed malchin hun ***** hyamd maniust zarlaa geed ergeed huvtsas hunar guril budaa hereg bolno. yumnii une usuud ali ali taldaa l hetsuu baigaa baih. ted ch bas mashin unaa huuhdee tsetserleg surguuli geed yadarch l yavaa baih. gant***n uuriiguu bodood yariad baih ni commentchingoos yalgarah yum alga aa setguulch hun gehed.
Зочин · 2014/03/20
Mal
Зочин · 2014/03/20
Haha yg tiim. Maliin huliin tatvar gej avahaa boliod udaj bn. Malchid ul***a heregtei yg yu hdgiin geheer yu ch bhgui. Oorsdiinhoo toloo l mal mallaj bga bizdee. Do****.n han****s bolj baraanii une nemegdej bna. Malchid tegej mahaa hyamdhan ogdogguin bnlee. Ochood avah geheer ondor une heleed l avbal av gdgiin bnle. Tegd odoo altaa uhna angaa hiine mod ogtolno. Ovsoo hadna. Usaa uuna. Angaa hiine bugd unegui. g. Deerees ovol ulsaas ovs, huvtsas ed zuil tuslamjaar avna. Zudand mal uhlee geed boon tuslamj avna. Tegd airgaa ugaalgiin mashinaar hdg bolson. Malaa motocycle.r hariulna. Suundee us hiij zarna. Aaruul ni nil guril hiine. Bugd tiim bish ch gesen hotiin oiroltsoo malchid uneheer ontsgui bolson. Bi ooroo nalchin hunii huuhed.
umhii hujaa nar · 2014/03/20
huduu bgaa malchdaas honi hudaldaj avay gehed guravnii neg ni hurehgui malchnii mal ihenhiig ni hyataduud hudaldaj avchaad bgaag hen hungui medej baij medeegui tsaraldagaa bolimoor yum .tagnuuliinhan ene taliin barimtiig gargaj ter hujaa nariin gar hul bolson nuhduudiin mal buun buunuur ni hudaldaj avch bgaag taslan zogsoomoor baih yum .
Зочин · 2014/03/20
Haa haanaa bodoh l asuudal
Зочин · 2014/03/20
Ene omoorood uheh ged bga nohduud nogoo hodoonoos orj irsen haltruud l bhdaa bodvol
Зочин · 2014/03/20
mahnii vne yunaas bolj ussuniig meddeggvi malnuud we? urgun heregleenii baraanii vniig hen nemeed bgn. turiin undurlugvvd sh de. malchidiig tegj helj bgaa bol ta nar ch baruunii ornii soyold uuschihaj de. ter suurguuliin hvvhdees yum awdag gej ****ahiin ter chin handiw za. laa shvdenz ug gej neg ch malchin hvn surguuli orohgvin todorhoi. yasan ch doroi bodoltoi hvvhed we chi chin.
Зочин · 2014/03/20
ene setgvvlch hvn mun vv. amin huwia hicheesen amitan bna sh de. malchid tatwar tuldug sh dee. *****s dor maluu chi chin. maliin huliin tatwar gej duulsan l bh. harin uursdiiguu bolgoh gej bor zvrheeree yawaa uls. ene malchid bhgvi bol mah svvg henees awhiin chi urd hoid hurshuusuu awahuu. chi mal hariulah yumuu. chi mahaa haanaas awdgiin malchin ailaas ochij awaad vzeeree shvchit shonhor zah deerh vnees 2 dahin hyamd ugnu za. cham shig yum hot huduugiin yalgaa gargaad bh yum bhgvi l bh shvv. waktsinjuulalt vr dvngee uguugvi bish ugsun. gehdee ene ajiliig hariutsan hiij bgaa nuhud ajilaa bvren hiigeegvi ****oor ter ni huldsun bgaa biz de.
Зочин · 2014/03/20
gehdee l unen bichsen bna, bid hodoonii neg malchin ailaas ochood honi uher hudaldaj avah gehed barag chenjees davsan une heldeg ni hudal bish, ***** zudad uhuullee, enee teree geedl surguuliin huuhdees hurtel laa shudenz elgevch nemnee geedl albatai yum shigl avdag, tegsen hernee toviin neg ajilchin ajlaasaa halagdlaa gehed hoorhii doo geed 1litr suu, umh mah bariad irdeggui l biz dee. Oorsdiinhoo toloo amidarch bj oorsdoo hariutslagatai bh heregtei bhaa
Зочин · 2014/03/20
даварчихсан юм аа энэ малчид. Цаг цагт нь вакцинаа хийгээд байсан бол ийм юм болохгүй л байсан ш дээ. Яамны хэдэн малууд нь вакцин хөлдөөж л байдаг
CCCP · 2014/03/20
mah suunii uniig hedhen chenj nar devergedeg. malchidaas oron nutgiin chenj nar mal, mahiig avdag, ted nar ni hotod oruulj irj duriin uneeree zardag. ter ni hotiinhond jijiglengeer hurdeg. engiin yumiig bodood ol ldo. setguulch nertei uhna ve mungun gj
mongol · 2014/03/20
Yamar aminchhan bodoltoi *** ve?