“Рио Тинто” группын гүйцэтгэх захирал манай улсад айчилж байгаа. Хэдий тэрээр өнгөрсөн онд Оюутолгойгоос нэг сая тонн баяжмал олборлосноо тэмдэглэхээр ирж байгаа ч уг төслийн тухай хэд хэдэн ноцтой байр суурийг Монголын эрх баригчдад хандан илэрхийлжээ. Үүнд:

 

1. Хамгийн сүүлчийн бас сайн санал

 

Сэм Уолш удаан хугацаанд гацаанд ороод буй Оюутолгойн хоёр дахь шат буюу  газрын гүний олборолтыг эхлүүлэх талаар Монголын Засгийн газарт дахиж санал тавихгүй гэдгээ онцолжээ.

 

Оюутолгойн 66 хувийг эзэмшдэг Рио Тинтогийн гүйцэтгэх захирал Сэм Уолш хэлэхдээ “Монголын засгийн газарт 11 дүгээр сард тавьсан Оюутолгойн олборлолтыг дахин эхлүүлэх санал нь манай фирмийн сайн бас сүүлчийн санал байсан” гэжээ. Мөн энэхүү санал өөрчлөгдөхгүй хэмээн хэлсэн байна. Тэгэхээр Рио Тинтогийн зүгээс хоёр дахь шатыг эхлүүлэх тухай хүсэлтийг дахин тавихгүй юм байна.

 

2. Монголын засгийн газрыг Арбитрын шүүхэд өгнө

 

Сэм Уолш Оюутолгойн уурхайд зочлохоос өмнөхөн өгсөн ярилцлагадаа засгийн газрын тодорхойгүй байдлыг буруутгасан байна. Тэрээр “Мэдээж эцсийн дүгнэлтэд хүрэхэд маш олон зүйлүүдийн тодорхой байдлыг шийдсэн байх ёстой бөгөөд энэ зүйл болсон бол өнгөрсөн долоо хоногт хэлэлцээрийг үргэжлүүлж байх байлаа” гэжээ. Мөн Рио Тинто Монголоос тусгай харилцааг хүлээгээгүй гэдгээ онцлоод “Харин зөвхөн илүү тодорхой, итгэл үнэмшилтэй байхыг л Монголоос шаардсан” гэсэн байна.

 

Хамгийн ноцтой нь тэрээр “Хэрвээ татварын маргаантай асуудал шийдэгдэхгүй бол Рио Тинто олон улсын Арбитрын шүүхэд хандана хэмээн мэдэгджээ. Гэхдээ энэ нь Оюутолгойн төслийн нэгдүгээр шатны олборлолтод нөлөөлөхгүй хэмээн үзэж байгаа” гэв.

 

Рио Тинто нь санхүүгийн хэд хэдэн асуудлаар засгийн газартай тохиролцоонд хүрч чадахгүй байгаа учраас Оюутолгойн хоёр дахь шат хойшлогдсоор байгаа юм. 127 саяыг 30 сая ам.доллар болгон танасан татварын асуудал, газрын гүний олборлолтод шаардлагатай барилгажилтыг эхлүүлэх зэрэг нь одоо хүртэл шийдэгдээгүй байгаа юм.

 

3. Хэлэлцээрт хүрчихвэл гүний олборлолтын санхүүжилтыг олох гарц бий

 

Сэм Уолш төслийн хоёр дахь шатны санхүүжилтыг зэсийн үнэ хэлбэлзэж буй өнөө үед шийдэх ёстой хэмээжээ. Мөн “Саналаа оруулсан маш олон тооны зээлдүүлэгчид байсан. Хэрвээ бид хоёр дахь шатны хэлэлцээрийн хийчихвэл бид санхүүжилтыг хийх тал дээр зээлдүүлэгчидтэй эргэн холбогдож болох юм” гэжээ. Тэрээр хоёр дахь шатны олборлолт эхлэх ёстой хугацааг дэлгэрэнгүй хэлээгүй ч эхлээд засгийн газартай хэлэлцээрээ дуусгаж, ажиллах хүчнээ солих хэрэгтэй гэсэн байна.

 

Дэлхийд уул уурхайн салбарт тэргүүлэгч Рио Тинтогийн захирал дээрх мэдэгдлүүдийг хийжээ. Засгийн газарт тавьсан сүүлийн санал гэдэг нь хоёр дахь шатыг эхлүүлээч гэж гуйхгүй гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлжээ. Үүнийгээ татварын асуудлаар Арбитрын шүүхэд хандана гэсэн мэдэгдлээрээ баталж байна. Үүнийг саяхан "Хан ресурс" компанид манай тал Арбитрын шүүхээр ялагдсантай холбож үзэж болох ч Оюутолгойн хэлэлцээр бүр удвал Арбитрын шүүхэд очих шийдэлд хүрч болно гэдгийн сануулга хэмээн дүгнэж болох юм. Мөн гүний олборлолтын санхүүжилтыг зээлдүүлэгчдээс олж болно гэдэг нь Оюутолгойн төсөлд гуравдагч талуудыг оруулж ирэх саналтай байгааг нь харуулж байна.

 

Д.Үжин

www.24tsag.mn