ҮХААЯ-ны төрийн нарийн бичгийн дарга шүлхийгээр өвчилсөн малын махыг санал болголоо
2014/02/21
Манай улсын гурван аймгийн 11 суманд малын шүлхий өвчин гарч хөл хорио тогтоогоод байгаа. Улмаар өвчилсөн малыг устгалд оруулж байгаа. Өөрөөр хэлбэл өвчлөлийг дарах, хүн, малд халдаахгүй гэсэндээ онцгой байдал зарлан ажиллаж байгаа. Тэгвэл энэ цаг үед ҮХААЯ-ны төрийн бичгийн дарга А.Золжаргал шүлхийгээр өвчилсөн малын махыг хүнсэнд хэрэглэх “ухаалаг” санаа гаргав.
Тэрбээр Улс төрийн тойм сонинд өгсөн ярилцлагадаа “...Шүлхий өвчнөөр өвчилсөн малыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах ёстой. Мөн устгах хэрэгтэй. Устгана гэдэг нь газар бул гэсэн үг биш. Энэ төрлийн халдварт өвчий онцлог нь хүнд халддаггүй. Шүлхийгээр өвчилсөн малын махыг дулааны боловсоруулалт хийж, хүнсэнд хэрэглэж болно. Халдварт өвчнөөр өвчилсөн малыг бусад улсууд хүнсэнд хэрэглэдэг шүү дээ. Гагцхүү бидэнд халдвар тараахгүйгээр шүлхийгээр өвчилсөн малыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах нөхцөл бололцоо байна. Шүлхийтэй малаа “Мах комбинат” руу зөөх юм бол замд нь халдварын голомт үүсэх магадлалтай эхний ээлжинд газар дээр нь устгаж байна. Хэрвээ тухайн өвчилсөн малыг тээвэрлэхгүйгээр өвчний голомттой газарт төхөөрвөл эдийн засгийн эргэлтэд оруулах нөхцөл бүрдэнэ. Гэхдээ тухайн өвчилсөн малын толгой, хүзүүн хэсгийг заавал устгах хэрэгтэй. Харин үлдсэн хэсгийг лаазалсан бүтээгдэхүүн зэрэгт ашиглаж болно... ” гэж ярьсан байна. Өөрөөр хэлбэл шүлхий өвчин хүнд халддаггүй болохоор сайтар ариутгаад хэрэглэх хэрэгтэй гэсэн саналыг гаргажээ.
Тэгвэл шүлхий өвчин нь хүн, малд халддаг өвчин. Тодруулбал шүлхий өвчин богино хугацаанд өргөн уудам нутаг, улс, тивийг хамран тархаж, олон төрлийн гэрийн тэжээвэр болон зэрлэг амьтдыг өвчлүүлдэг, эдийн засгийн ихээхэн хохирол учруулдаг, олон улсын худалдааны хорио цээрт, вирусийн гаралтай гоц халдварт өвчин юм. Гай нь таарвал хэн ч шүлхийгээр өвдөж болзошгүй бөгөөд хүн өөрөө шүлхийн вирусийг мал амьтанд дамжуулан тараагч эх сурвалж болдог. Дэлхийн хэмжээнд бүртгэгдсэн шүлхий өвчний дэгдэлтийн 43%-ийг хүн дамжуулан тараадаг нь тогтоогджээ.
Хүний шүлхийгээр өвчилсөн тохиолдолд бага зэрэг халуурч, томуу өвчинтэй төстэй шинж тэмдгүүд илэрч байгаад гарын арьс, амны салт бүрхэвч дээр цэврүү гарч эхэлдэг. Хэрэв арьс болон амны салт бүрхэвч дээр гарсан цэврүү идээлэхгүй бол өвчин хоёр долоо хоног болоод бүрэн эдгэрч, өвчтөнд тогтвортой дархлал тогтдог нь батлагдсан байдаг.
Шүлхийгээр өвчилсөн хүмүүсийн 65% нь халдвартай малын сүү ууснаас, 1% нь халдвартай сүүгээр бэлтгэсэн сүүн бүтээгдэхүүн хэрэглэснээс, 34% нь халдвартай малтай ойр хавь ажилласнаас халдвар авдаг нь тогтоогдсон байгаа юм.
Тэгэхээр ҮХААЯ-ны төрийн нарийн бичгийн дарга ажлаа сайн мэдэхгүй болоод ингэж хэлэв үү? Эсвэл зоосны нүхээр хорвоог хараад байна уу? гэдгийг бодох асуудал тулгараад байна.
Манай улсын хувьд шүлхийгээр өвчилсөн малыг устгадаг. Устгахдаа нэг бол газарт булна, эсвэл шатаадаг. Энэ нь өвчин тархахгүй байх хамгийн хямд өртөгтэй ажиллагаа. Үүнээс өөр аргууд нь үнэтэй бөгөөд тэдгээр аргыг нь хэрэглэж чадахгүй, нөгөө талаас хэзээ мөдгүй хугацаа нь дуусах гэж байгаа вакцин хэрэглэж байгаа манай улсад үүнийг хэрэгжүүлбэл асар олон хүний эсэргүүцэлтэй тулгарна.
Монголчууд хэзээ ч өвчтэй малын махыг билэгдэл, сэжиг, сүжгээ бодоод хэрэглэх нь юу л бол.
Тиймээс шүлхий хүнд халдаггүй хэмээн “тархи угаах” гэж байгаа үйлдлээ таслан зогсоо!!!
А.Баярмаа
Зочин · 2014/02/24
zarim neg orond heregleh ni bdg tegehde mongold bolohgyi yagaad gevel bid chadahgyi yun meregjilin hyanaltin hatuu chand hyanalt ve yu yariad bgn amidral joohon oirhon yum yarilda uls oron ajilaa hj chaddag bolsoni daraa end tendhi devshilted yum yari ene uls mu***ne yanaa
Atlas · 2014/02/24
Улаанбаатарын утаан бүрхүүл Яармаг,Нүхтийг нөмрөөд Буянт-Ухаагийн хаяанд тулж зогсдогийг та мэдэхүү. Уушгаа амрааж бие махбодио хүчилтөрөгчөөр бордохыг хүсвэл анд найзуудтайгаа, амраг хостойгоо, айл гэрээрээ алжаалаа тайлж цэнгэг агаарт амрахыг хүсвэл хамгийн ойрхон амралтын газар нь Айдсын даваанд оршдог Атлас зочид буудал гэдгийг та мэдэхүү. Хаалга үүдээ амрагч, зочиддоо саяхан нээсэн Атлас зочид буудал та бүхнийг угтан авч ая тухтай орчинд тав тухтай амарч алдсан хүч ******ираа нө****** сайхан боломжийг олгож байна. Захиалга хүлээн авах утас: 8908-8924, 8908-8926
Зочин · 2014/02/23
shulhii gej s***ddagaa bolihgui yum baih daa.ter horio ***lgalt hudlaa ineedtei yum hiigeed .mongolchuud naadahiig chini medehiin deeder medne bitgii mungu ureed bai hereggui yumand
Хөх чоно · 2014/02/23
Хүний хэлсэн үгийг уламжилт авах, гээхийн ухаанаар тунгаах чадваргүй. Баярмаануудаа: Монголчууд шүлхий өвчний эсрэг олон арга хэрэглэн гарз хохиролгүй даван туулж ирсэн юм шүү. Харийн бодлогыг эс**********цэн зоригтой дугарсан А.Золжаргал зэрэг Монголоо гэсэн сэтгэлтэй төрийн албан хаагчидад баярлах ёстой юм биш үү? Харин А. Баярмаа мэтийн ухаанд нь ухна үхсэн уламжиллаа мартаж хар амиа бодсон. Харийн бодлогыг даган баясагч нар монголоос тонил .
Зочин · 2014/02/23
Идэж хандаггүй гуйлагчингууд вэ. Чингэс вонд ахиад Са******рай гээд л бидний тархинд ч орохгүй тоогоор идчихээд. Одоо адаг сүүлдээ үхсэн малын мах идүүлэх нь л дээ. Наадуул чинь аягүй бол малынхаа махыг ч идэхгүй байгаа биз. Монголчуудаа, дээдсүүдээ жаалхан ч гэсэн жудагтай байгаач. Хүүхдүүдээ тарааж өгсөн ДҮРЭМТ хувцасаа хардаа. Одооноос оёдолоороо ханзараад л Хүүхдүүд хүртэл та нарын золиос болж байна. ЧӨТГӨР шүгэлсэн шуналын сэтгэлээ бага ч гэсэн тат л даа. Би, бид АН намын төлөө саналаа өгсөн одоо бодохоос .............. дотор харанхуйлж байна. Жаалхан жудагтай байж үзээч дээ гуйя?????????????????????
Ганбат · 2014/02/22
Золжаргал дарга харин ч ажлаа сайн мэддэг, эх орноо бодсон саналыг маш зоригтой дэвшүүлсэн байна. Оросууд шүлхийтсэн малаа тухайн газаарт нь устгаад шууд консервийн үйлдвэрт өгдөг. Хамгийн гол нь малаа устгачихаад ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийг сайн хийчихвэл ямарч аюулгүй. Энэ ажлыг МХЕГ-ын хатуу хяналтан доор хийхэд болохгүй зүйл огт байхгүй шүү дээ. Золжаргал даргын саналыг дэмжиж байна, энэ саналыг гуйвуулахаа болих хэрэгтэй.
Зочин · 2014/02/22
Èäýæ õàíäàãã¿é ãóéëàã÷èíãóóä âý. ×èíãýñ âîíä àõèàä Ñàìóóðàé ãýýä ë áèäíèé òàðõèíä ÷ îðîõã¿é òîîãîîð èä÷èõýýä. Îäîî àäàã ñ¿¿ëäýý ¿õñýí ìàëûí ìàõ èä¿¿ëýõ íü ë äýý. Íààäóóë ÷èíü àÿã¿é áîë ìàëûíõàà ìàõûã ÷ èäýõã¿é áàéãàà áèç. Ìîíãîë÷óóäàà, äýýäñ¿¿äýý æààëõàí ÷ ãýñýí æóäàãòàé áàéãàà÷. Õ¿¿õä¿¿äýý òàðààæ ºãñºí įÐÝÌÒ õóâöàñàà õàðäàà. Îäîîíîîñ î¸äîëîîðîî õàíçàðààä ë Õ¿¿õä¿¿ä õ¿ðòýë òà íàðûí çîëèîñ áîëæ áàéíà. תÒêРø¿ãýëñýí øóíàëûí ñýòãýëýý áàãà ÷ ãýñýí òàò ë äàà. Áè, áèä ÀÍ íàìûí òºëºº ñàíàëàà ºãñºí îäîî áîäîõîîñ .............. äîòîð õàðàíõóéëæ áàéíà. Æààëõàí æóäàãòàé áàéæ ¿çýý÷ äýý ãóéÿ?????????????????????
Зочин · 2014/02/22
Yg unen. Luivarchin min chi uuruu id. Chi ard tumnii hodoodiig ***iin sav gej bodoo yu.
Зочин · 2014/02/22
Ooroo ANam~hantaigaa huvaagaad 6 sat ideed uz .Ta nar uhehgui bol bid idie
Зочин · 2014/02/22
ehleed uuruu ideed uzchih daraa ni ard tumendee bi idej uzlee shilhii tusaagui geed batlaad haruulchih tegvel ideh esehee bodoj uzii