Энэ жилийн эерэг зураг
2015/01/05
Монголчууд шинэ оны босгон дээр ирэх оныг сайн сайхан байхыг бэлгэдэн бэлгэтэй сайхан үгс хэлэлцдэг. Тиймээс ирэх онд айл өрх бүр цаашлаад улс орон маань ч өөдрөг сайхнаар өөдлөн хөгжиж, дэвжихийг зураглая.
Шинэ оны босгонд Ерөнхийлөгч ард түмэнтэйгээ мэндчлэхдээ ажлын гараагаа эхэлж байсан үйлдвэрээсээ мэндчилсэн ньучиртай. Ирэх он үйлдвэржилтийн, бүтээн байгуулалтын жил болохыг бэлгэдэн тэрээр ийнхүү бэлгэ дэмбэрлийг бодож. Шинэ оны эхэнд бид өнөр олуулаа болно. Гурван сая дахь иргэнээ тосч авах мөч ойртож байна. Хүн нэмбэл хүнс нэмнэ гэдэг дээ.
Өнгөрсөн онд эдийн засаг, улс төрийн тогтворгүй байдал айл өрхийн амьдралд шууд нөлөөлсөн. Долларын ханш тэнгэрт тулсан гээд олон таагүй зүйлүүдбайсан. Харин шинэ жилд бид эдийн засагт эерэг үр дүн авчрах олон сайхан мэдээлэл байна. Шинэ Ерөнхий сайд ч өөрийн Засгийн газрын ажлыг эдийн засгаа сэргээхэд анхаарах болно гэдгээ гурвантаа бататган хэлсэн.
Оны өмнөхөн Шийдлийн Засгийн газар байгуулагдлаа. Олон намуудын хамтарч засаг барих болсон нь сайнаар бодвол улс төрийн тогтвортой байдал бий болгож,ямар нэг зүйл дээр шийдвэр гаргахадтээг болдог, улстөржилт,популизм дэврэхгүй болох биз ээ. Энэ нь улс төрийн болон хууль эрх зүйн тогтворгүй байдлаас зугтаж нүүр буруулсан хөрөнгө оруулагчдыг нааш нь татах нэг том алхам.
Шилэн дансны хууль хэрэгжиж эхэлж байна. Эдийн засгийн ил тод байдлын тухай хууль, Казиногийн тухай хууль зэрэг хэлэлцэгдэхгэж байгаа.Жуулчид болон мөнгөний урсгалыг нааш нь чиглүүлэх Казиногийн хууль хэдэн ч парламент дамжин өнөөдрийг хүрэв.Ямартай ч энэ онд хэлэлцэж батлах нь дамжиггүй.Цэцэрлэг эмнэлэг, сургуулиуд нэлээдгүй баригдана. Мөн нэлээдгүй хэдэн түшмэдийн ордон түмний эмнэлэг болох боломжтой байгаа. Эхнээсээ ч болж байна. Гурван дүүрэгт зуун ортой хүүхдийн эмнэлэг байгуулна. Түлэнхийн төв баригдана. Цэцэрлэгүүдэд өргөтгөл хийж, хэд хэдэн сургууль шинээр барина. Концессын гэрээний дагуу 12 сургууль цэцэрлэг барихаар төлөвлөжээ. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлттэй 24 байршлаас 20 байршилд дэд бүтцийн асуудлыг шийдэж, орон сууцнууд шинээр баригдана. Өлзийт хорооллоос Шувуун фабрик чиглэлийн авто зам, хотын төвөөс Зайсан, Зайсан-Манзуширийнхийд гэсэн аялал жуулчлалын агаарын зам барихаар төлөвлөөд ажлаа эхлэх нь. Налайхад 640 хүүхдийн сургууль барина.Нүүрсний хийн болон арматурын, гангийн гээд үйлдвэрүүд баригдаж эхэлж, зарим нь ашиглалтад орно. Үүнд хөдөө орон нутгийн бүтээн байгуулалтууд ч бас орно.
Арилжааны банкууд болонХөгжлийн банкны олон улсын санхүүгийн зах зээлээс босгосонхагас тэрбум доллар орж ирнэ гэсэн мэдээлэл оны эхэнд яригдаж байсан болтэр аль хэдийнэ үнэн болж. Долларын хомсдолд орчихоод байгаа энэ үед гаднаас ийм хэмжээний доллар орж ирж байгаа нь нэг хэсэгтээ л ханш чангарахгүй гэсэн үг. Хамгийн наад захын үр нөлөө гэхэд л ийм байна.Энэ нь нэг хэсэгтээ л амсхийх боломж өгч байгаа юм. Мөн гадны томоохон банкууд манайд салбараа нээх сонирхол байгаа ч улс төрчдийн хувийн сонирхлоос болж хүлээлтийн байдалтай нэлээдгүй хугацаа өнгөрөөд байна. Хэрэв гадны банкууд орж ирвэл томоохон төслүүдэд мөнгө гаргаж өгөх магадлал өндрөөс гадна, зээлийн хүү л гэхэд хамаагүй бага болоод ирэх юм. Энэ нь бизнес эрхлэгчдийн хувьд болтаатай байх болно.
Өчнөөн жил яригдсан Таван толгойн стратегийн хөрөнгө оруулагч оны босгон дээр тодорлоо. Стратегийн хөрөнгө оруулагчдын давуу тал нь гадаад, дотоодын нүүрсний зах зээлд акул гэгдэх Энержи ресурс,Хятадын Шинхуа, ЯпоныСумитомонэгдэл болж түншиллээ. Ингэснээр Таван толгой долоон тэрбум тонн нүүрсний нөөцтэй энэ аварга орд хөдөлж эхлэх эхлэл нь тавигдав. Шинхуатай хамтарч байгаа болохоор төмөр замын бүтээн байгуулалт энэ онд өрнөж таараа. Энержи ресурс оролцож байгаа болохоор Таван толгойн нүүрсийг өөрийн үйлдвэртээ баяжуулж үнэ хүргэн зарах боломжтой болж байна. Сумитомо хамтарсан болохоор Монголын нүүрс гуравдагч зах зээлд хүрэх боломж нээгдэж байгаа хэрэг. Мөн зогсонги байдалд байсан Оюу толгойн ордыг хөдөлгөх болов уу гэсэн дүр зураг харагдаж байна. Мега төслүүдийг урагшлуулах сонирхол өндөр, энэ талын туршлагатайМ.Энхсайхан Монгол Улсын сайд болсон учирэнэ чигийн асуудлыг шийдэхэд дорвитой алхам хийх болов уу. Хувь нийлүүлэгчид одоогоор тохиролцоонд хүрээгүй байгаа ч оны эхээр эцсийн шийдэлд хүрчихнэгэсэн таамгийг шинжээчид хэлж байна.
Оюу толгой төсөл хөдлөөдэхэлбэл Таван толгойн цахилгаан станцын төсөл асуудалгүйгээр урагшилна. Учир нь Рио тинто Таван толгойн станцын гол хэрэглэгч болох юм. Одоогоор Таван толгойн станцын хөрөнгө оруулалтыг босгох ажил явагдажбайгаа. Оюу толгойн асуудал шийдэгдвэл Таван толгой дээр басл хэдэн тэрбумаар тоологдох доллар орж ирнэ. Оюу толгой хөдөлсний нөгөө нэг сайн тал нь одоо урсгал нь тасарчихаад байгаа гадаадын хөрөнгө оруулалт огцом нэмэгдэж эхэлнэ. Хөрөнгө оруулалт ийнхүү сэргэчихвэл доллар 1700 дээр очно гэсэн таамаг байгаа. Хонконгт болсон Монголд хөрөнгө оруулагчдын чуулга уулзалтын үеэр энэ тухай олон улсын төлөөлөгчиднэлээд нухацтай ярьсан байна лээ.
Хэрэв нааштай тохиролцоонд хүрч чадвал ирэх хавраас далд уурхайн санхүүжилт шийдэгдэж дөрвөн тэрбум доллар Монголд орж ирэх боломж нээгдэнэ. Монгол Улсын төсвийн ихэнхийг бүрдүүлдэг ашигт малтмалын ханшмуугүй байх дүр зураг ажиглагдаж байна. Таамаг гаргадаг байгууллагууд алт зэсний үнэ өснө гэж шинжээчид дуу нэгтэй хэлж байна. Нүүрсний үнэ энэ оных шиг огцом унахгүй аажмаар өсөх байх гэсэнөөдрөгтаамаг сонсогдож эхэллээ.
Энэ бүхэн Монголын эдийн засаг сайжрахын дохио. Мэдээж оны эхэнд шууд л бүх зүйл гар дохихын зуур бүтчихнэ гэж юу байхав. Алдаа, оноо, цаг хугацаа, улс төрийн тогтвортой байдал, гадаад, дотоод хүчин зүйлс, тэр байтугай байгаль цаг уур зэрэг олон юмнаас хамааралтай. Гэвч боломжгүй зүйл гэж хаа байхав. Санаж явбал бүтнэ. Одоо бүх зүйл биднээс л шалтгаална. Бэлгийг бодож ирэх онд сайн сайхан, бүтэж болох зүйлсийг л товчхондоо хүргэлээ.