Н.Лхагвасүрэн: Хүүхдүүдийн 88 хувь нь хүүхдийн мөнгө авах судалгаа гарсан
2015/12/23
Төсвийн хэмнэлт нэрийдлээр ирэх оноос зарим өрхийн хүүхдэд сар бүр олгогддог хүүхдийн мөнгө болох 20 мянган төгрөгийг олгохгүй байхаар болсон. Ирэх оноос хүүхдийн мөнгийг зөвхөн Монгол Улсын өрхийн нэгдсэн сангийн 1-17 бүлэгт багтсан айл өрхийн хүүхдэд олгохоор болсон.
Энэ талаар Нийгмийн халамж, үйлчилгээний ерөнхий газрын Хүн амын хөгжил, нийгмийн халамж үйлчилгээний газрын дарга М.Лхагвасүрэнгээс тодрууллаа.
-Өрхийн амьжиргааны түвшинг хэрхэн яаж тодорхойлон гаргасан юм бэ?
-Уг судалгаанд тухайн өрх хэдэн төгрөгийн орлого олдог талаар огт асуугаагүй. Учир нь гэвэл Монгол Улсад орлогоор нь амьжиргааг нь үнэлэх боломжгүй. Худалдаа үйлчилгээний салбарт болон хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа хүмүүсийн орлогыг тодорхойлж чадахгүй. Дээрээс нь хувийн компаниуд татварын орлогоо 100 хувь мэдүүлэхгүй байгаагаас далд эдийн засгаар орлого олж байна. Судалгаанд тухайн хүн хөдөлмөр эрхэлдэг эсэх, боловсролын түвшин, хашаа байшин болон орон сууцны зээлд хамрагдсан зэргийг асуусан.
Өрхийн амьжиргааны түвшин тодорхойлох судалгааг яг тухайн өрхөд амьжиргаанд нь нөлөөлхүйцээр өөрчлөлт авчирдаг тэр үзүүлтийг сонгож аван Үндэсний статистикийн хорооны дарга, Хүн амын хөгжил нийгмийн хамгааллын сайдын хамтарсан тушаалаар аргачлалыг баталсан. Аргачлал нь гурван үзүүлттэй дотроо 50 гаруй асуулттай, асуулт дотроо 100 гаруй дэд үзүүлэлттэй судалгааг 2013 онд авсан.
-Дээрх судалгааг Монгол Улсын бүх айл өрхөөс авсан уу?
-Засгийн газраас анх энэ судалгааг авах хоёр зорилго тавьсан. Нэгдүгээрт Монгол Улсын нийт өрх хүн амын амьжиргааны нь ямархуу байгаа. Хоёрдугаар энэ асуулга нь өөрөө ядуу хүнд амьдралтай иргэдийг илрүүлхэд илүү чиглэсэн ийм аргачлал. Энэ аргачлаар иргэд болон айл өрх халамжинд хамрагдаж байгаа юм.
Энэ онд 246 тэрбум төгрөгийг хүүхдүүдэд олгосон байгаа. 2016 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс хүүхдийн мөнгөний олголт зорилтод чиглэл рүү чиглэнэ. Өрхийн мэдээллийн нэгдсэн санд бүртгэгдсэн 1-17 бүлгийн хүүхдүүд хүүхдийн мөнгө авах эрх нь үүсэж байгаа юм. 18-20 бүлэгт багтсан өрхийн хүүхдүүдэд дээрх мөнгө олгогдохгүй байхаар УИХ тогтоол гарсан.
-Иргэдийн дунд тоос сорогч, лед зурагттай, угаалгын машин, автомашин бол хүүхдийн мөнгө олгогдохгүй гэсэн яриа гарах болсон. Энэ үнэн юм болов уу?
-Энэ бол тухайн өрхийн орлогыг бид нар асуугаагүй учраас тухайн өрхөд байгаа орлуулж болохуйц өөр юу байна тэрийг энэ аргачлалд тусгасан. Тухайн өрх богино долгионы зуух, лед телевизтэй мөртлөө зээлтэй учраас авах ёстой гэж үзэх иргэд байна. Өр зээлтэй байх нь тухайн хүний асуудал шүү дээ. Зээлтэй байна гээд амьжиргааны бүлгийн түвшин өндөр байлаа гэхэд хүүхдийн мөнгө өгсөнгүй автомашин, өртэй хүнийг дэмжсэнгүй гэж хандаж болохгүй. 18-20 бүлэгт багтсанаа хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа бол тухайн өрх өргөдөл өгч судалгаанд дахин хамрагдах боломжтой. Тухайн айл өрх 2013 оноос амьжиргаа нь доошилсон байж болно. Судалгаагаар 18-20 бүлэг нь өөрчлөгдөхгүй бол хүүхдийн мөнгөнд хамрагдах боломжгүй. Ер нь иргэдийн хувьд өргөдөл гомдлоо өгөөд шийдвэрлүүлэх боломж нээлттэй.
-1-17 бүлэгт хэдэн хүүхэд хамрагдаж байгаа вэ?
-Нийгмийн халамж ерөнхий газрын мэдээллийн санд өнөөдрийн байдлаар 700 гаруй мянган хүүхэд байна. Улсын хэмжээнд 2016 оны хүүхдийн мөнгөнд 144 тэрбум төгрөг баталсан нь 2015 оны төсвөөс 40 хувиар буурсан дүн юм. Гэхдээ хүний хөгжил сангаас орлого орж ирэх юм бол тодорхой хэмжээний төсвийн тодотголоор мөнгө нэмэх боломжтой гэж Засгийн газраас үзсэн. Ингээд үзвэл хүүхдүүдийн 88 хувь нь хүүхдийн мөнгөө авна гэсэн тооцоог гаргасан. Харин үлдсэн 100 гаруй мянган хүүхэд амьжиргааны түвшин өндөр тул авахгүй байх. 1-17 бүлэгт хамрагдаж байгаа өрхийн хүүхдүүдэд ямар нэгэн чирэгдэл учруулахгүй олгоно. Харин 2013 оны судалгаанаас хойш тухайн өрхөд хүүхэд төрсөн бол шууд программ дээр нь бүртгэж аваад мөнгийг нь олгох юм.
-Зарим талаар хүүхдүүдийг баян ядуугаар ялгавран гадуурхлаа гэж үзэж байгаа?
-Энэ дээр хүүхдийн эрх зөрчигдөх, ялгаврах асуудал байхгүй. Хүнд амьдралтай өрхүүдийн хувьд хүүхдийн мөнгөөр амьдарч байгаа шүү дээ. Зарим өрхийн хувьд хүүхдэд нь 20 мянган төгрөг өгөхгүй байлаа гээд хүүхдийнх нь эрхийг зөрчиж байгаа асуудал байхгүй.
-Дээрх судалгаанд хамрагдаагүй айл өрхүүд яах ёстой вэ?
-Үнэхээр амьдрал нь хүнд хэцүү айл өрхүүд заавал хэддүгээр бүлэгт хамрагдсанаа харах гээд хэрэггүй шууд мөнгө нь орох юм. Ер нь боломжийн амьдралтай гэсэн өрхүүд хэддүгээр бүлэгт хамрагдсанаа харж болно. Ирэх сарын 20-ноос хүүхдийн мөнгө ороогүй бол судалдаанд хамрагдаагүй нэг бол 18 дээш бүлэгт байгаа юм байна гэж ойлгож болно. Тэгэхээр иргэдийн хувьд ирэх сарын 20-ноос хойш хүүхдийн мөнгө нь ороогүй бол дахин судалгаанд хамрагдах эрх нь нээлттэй.
2013 оны судалгааны үеэр тухайн айл өрх эзэнгүй, судалгаа өгөхөөс татгалзсан, шилжилт хөдөлгөөнөөс болоод судалгаанд хамрагдаж чадаагүй өрхүүд байгаа бол сум, хорооны нийгмийн ажилтанд Өрхийн амьжиргааны түвшинг тодорхойлох судалгаанд хамрагдах хүсэлтээ өгнө. Үүний дараа хэлтэс дээрээ жагсаалт үүсгэн судалгаа хийх хувиараа гаргаад айлуудад заавал очиж судалгаа авдаг. Уг судалгаанд хөдлөнгийн хүний нөлөө байхгүй. Программ дээр мэдээллийг нь шивж оруулсны дараа программ өөрөө бодоод гаргадаг. Түүнчлэн уг судалгааг утсаар авсан гэх гомдол иргэдээс ирж байгаа. Хэзээ ч хэн ч энэ судалгааг утсаар аваагүй. Заавал тухайн өрх дээр очиж газар нь дээр нь үнэлгээг авдаг юм.
Т.Буянаа
ZOCHIN · 2015/12/24
OLIGARHI, TURUUS TURSUN TERBUMTAN, AVILGACH, SHUUGCHDIIN HUUHDUUDED UGUHUU BOLI. SANALAARAA TATGALZAJ BGAA HUMUUST L UGUHUU BOLI. TUUNEES BISH DUNDAJ DAVHARGIINHAN BUGD AVAH SONIRHOLTOI BGAA. OLSON MUNGUU UR ZEELEND UGCHUUD TER 20.R CHIN UNAA, TALHAA ZALGUULJ BGAA AIL ZUNDUU BN. NEG N MANAIH.
ZOCHIN · 2015/12/24
ENE ASUUDLIIS SAIKHANBILEG GDG HUN SANAACHLAAD, SALBARIIN SAID ERDENE GEJ NIIGMIIN DAATGALIIN MUNGUNUUS GEDES GUZEEGEE HAGARTLAA TSUSALSAN DEEREMCHIN N DEMJSEN GSN. SAIHANBILEG ERDENE 2 DELHIIGEES ZAIL.
ZOCHIN · 2015/12/24
ENE NEEREE SHUDARGA BISH BNAA. MANAIH 2 URUU BAIRAND AMIDARDAG, NEG MASHINTAI, LED TV, INDUKTSIIN PLITKATAI. TGD IREHEEREE BAYAN AIL BOLCHDIIN GNEE. TER TV.G YAMAR IDEH BISH. HUUHDIIN 20 AMIDRALD IH NEMER BOLDOG SHU. HUUHDUUDDEE HEREGTEI YUM IIG N AVCH UGDUG. UURSDIINHUU IDEJ UUSNIIG NUHUH GEJ HUUDIIN MUNGU HASCH BGAAG ESERGUUTSEJ BN. HASAH YUM BOL BOSLOGO GARGANA SHU, 76 NOVSHOO.
ZOCHIN · 2015/12/24
Huuhdiin eej nariinh ni mungu yum bishuu ter huuhdiig turuulsnii shagnal yum shig. Huuhded bol uguujgui l b.gaa b.hgui yu aab ni arhi uuna eej ni goo saihandaa zartsuuna harin huuhed yu ch ugui hotsrono
Зочин · 2015/12/24
Heddugeer tuwshind baigaagaa yaaj mdeh we
Хүн · 2015/12/23
Бүх хүүхэд адилхан өгч болдоггүй юм уу ийм юм байж болох уу
76 ноходод ... · 2015/12/23
геологи уул уурхайн салбар унаж аав нь ажилгүй болж хүүхдийнх нь мөнгийг хурааж тансаг амьдрал хэмээх бүлэгт багтаж гадаа хүйтэнд дулаан хувцсалж гараад модон жорлонд сууж олигархуудын эгнээнд багттдаг нь ариун явдал уу?
Бухимдсан иргэн · 2015/12/23
Хүүхдээ багад нь орхиод хуний нутагт дээд мэргэжилтэй байж хар ажил хийж, бусдаас дутахгуй гэж хуруу хумсаа хугалан байж, орон байртай болсон. Одоо тэгээд хуухдээс минь тэр 20'000 аа харамлах нь. Амьжиргаагаар 20 д явж бна гэсэн. Тийм судалгаа авсныг нь ч санахгуй юм бна. Естой л утсаар л ганц 2 юм ассусан байх. Сонгуулиар энэ нам лав дахин гарахгуй ээ. Би лав сонгохгуй...
Зочин · 2015/12/23
Архичдын мөнгө болдоггүй хүүхдүүдийн хоолны мөнгө болж байгаа нь ойлгомжтой илт байхад худлаа жүжиглэхээ больвол яасан юм бэ?
Зочин · 2015/12/23
Банканд ороод хараач хэдэн мянган ядарсан эмэгтэйчүүд хүүхдийн мөнгө асууж орж байгааг энэ чинь л одоогийн амьдралын түвшинг харуулж байна.
Зочин · 2015/12/23
Huuhdiin 20 hon myangan togrogooro bitgii oroldooch. Oor zunduul yum bgashde.
Зочин · 2015/12/23
Hemjij bgaa hemjuuree haraad ichihed yanaa.erguu malnuud.tanah yumnaasa tanaach huuhdiin mungu l dutaj gene dee. Heden terbumaar ni idej uuj bga deedsuudeese tug tumen shal hereggui alban tushaal ted narii ha tsalingaas tanaach. Huuhed bur l ter 20 iig chn huleedeg blgui bayan yaduu geltgui. Huuhedl bol huuhed
Зочин · 2015/12/23
Ингэж болохгүй ш дээ.Дээдсүүдийн өөрсдийнх нь тэр тансаг хэрэглээг л танана биз дэ. Хэнд ч гэсэн энэ 20,000 төгрөг хэрэгтэй л байгаа ш дээ.Өөрсдийнхөө тэр утасны мөнгө баяр ёслолын тансаг хэрэглээгээ хасахгүй байж хүүхдийн мөнгийг танана гэдэг бол утгагүй зүйл. Сонгуулиар гарахдаа хүүхдийн мөнгийг өгнө гэж амалчихаад арай арайв
Зочин · 2015/12/23
Дээдсүүд бузар аргаар идэж байхад энгийн иргэд бид хүүхдийнхээ мөнгийг авах гэдэг нь зөв цалингаараа зээлээ тхүүхдийн
Зочин · 2015/12/23
Huuhdiin mungiig buh huuhduuded olgoh heregtei iim zavharsan sudalgaa gej yu baisiin zuragtgui ail gej haa ch baihgui zahiin ger horoololiin aild ch zuragt baigaa hiree ugaah mashingui ail odoo ued bas baih nee nidruuegeer ugaah bolj baina uu odoo heddugeer zuun bilee yag nariin tootsood uzvel bayachuudiin 1 ayaga cofenii une biz dee
Зочин · 2015/12/23
Дундаж давхаргын өдрөө болгоод өр зээл тавиад явдаг хүмүүсийн хүүхдүүдийг хасаад эхнэр хүүхдээ хаяад амьдралаа гаргуунд нь гаргаад архидаад явдаг хүмүүсийг дэмжиж байгаа бодлогын чанартай мөнгө болчихлоо.
Зочин · 2015/12/23
Бүх хүүхдэд өгөхгүй юм бол наад нэрийг нь солиод эмзэг бүлгийнхэн тусламж гэж өөрчил. Хүүхдүүдийг ялгаварлан гадуурхаж байгаа бол "Хүүхдийн мөнгө" гэж нэрлэгдэх ёсгүй.
daria · 2015/12/23
hichneen yaduu ch hiree ugaah mashin nvdee bayasgah zuragt ail bvrt todorhoi hemjeegeeree bn shvvdee undur deed tushaaltnuud hvvhdiinhee mungiig awdaggvi yum bishvv alban tushaaliin zeregleleer ni amidraliin tvwshing todorhoilj bolno sd tcalingiin zeregleleer ni sudalgaagaa aw l daa oilgomjtoi yum bishvv naad munguur chin mongoliin hin amiin ihenh huwi ni amjirgaagaa zalguulj bga shd
Зочин · 2015/12/23
manaih ger horoolold bdag getel haschihsan l bh yum. denduu yuma
Зочин · 2015/12/23
12 sariinhaa ogoochee luuwirchidaa.muusain erh darhtanguud ard tumniigee yaaj hawtgai yaduurch bgaag medehguu bj.oorsdiinhoo huuheduudiig l hasaach busdiig ni ogoh heregtei.ene
Зочин · 2015/12/23
энэ асуулга аргачлал чинь Монголд таарахгүй байаа юм бишүү Зурагт, долгионы зуухгүй, хөргөгчгүй айл гэж ховор тэгээд амьжиргааны бүлгийн түвшин өндөр гээд хохироод байж байх уу. Судалгаа, аргачлал чинь буруу болоод иргэд гомдллоод банйа. Үүнийг тусдаа байгууллага хийх ёстой юм
Зочин · 2015/12/23
Ингэж ардын хүүхдийг ялгах байсан юм бол хүүхдийн мөнгийг нийтээр нь бөольчихооч дээ Нийгэмд битгий хаграл үүсгээд бай Банкнаас зээл өгөх болохоороо орлого хүрэхгүй гэнэ төрөөс халамж өгөх болохоороо иргэд баян болчихдог ийм байж болохгүй ш дээ Би гэр хороололд амьдардаг сая амжиргааны түвшинөө асуусан 19 гэнээ Чинээлэг юм байх өө Би тийм чинээлэг бол байранд орчихдог юм байгаа биз дээ та нар ийм шийдвэр гаргахаа болчихоод Бид хөгжлийн зуунд амьддарч байгаа хятад угаалгын машингүшй айл бараг л алга байх шүү энэ чинь хүний хэрэглээ болохоос баян ядууг хэмждэг нэгж биш
Zochin · 2015/12/23
Bvh hvvhded ogoochee.Deed hed ni oorsdoo ideh ged bga ymu haashaa ym.
Зочин · 2015/12/23
Huuhdiig yalgaj uzehee boli muu hulgaichuudaa.
зочин · 2015/12/23
дундаж амьдралтай хүмүүсээ төрөөс ерөөсөө дэмждэггүй, ангайгаад дээшээ харж хэвтээд юу ч хийдэггүй хүмүүсийг яагаад дэмжээд байдаг юм бэ.
Зочин · 2015/12/23
Uguj bgaa bol bvh hvvhded uguh ni zuw yalgaj haraad yahaw dee hvvhdvvdiig 12 sariin mungun oroogvi bizdee yun ireh saraas mungun orohgvi bol gj
зочин · 2015/12/23
хүүхдийн мөнгөөрөө архи авч уудаг, хүүхдэдээ зориулдаггүй хүмүүсийг дэмжсэн бодлого юм бишүү