“Зам тээврийн ослоор хохирогсдод хүндэтгэл үзүүлэх Дэлхий нийтийн өдөр”-ийг жил бүрийн 11 дүгээр сарын 3 дахь 7 хоногийн “Ням” гаригт дэлхий даяар зохион байгуулан тэмдэглэн явуулдаг. Энэ жил 2015 оны 11 дүгээр сарын 15-нд тохиож байна.

Уг өдрийг анх 1993 онд Английн Вант улсад тэмдэглэсэн ба үүнээс хойш улс орнууд уг арга хэмжээг авто ослоор амь үрэгдэгсдийн дурсгалыг хүндэтгэх, сэтгэл санааны болон бусад хохирол амсаж суугаа тэдний ар гэр, ойр дотныхонд гашуудал илэрхийлэх, сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлэх өдөр болгон тэмдэглэж байхаар Нэгдсэн үндэстний байгууллагын Ерөнхий ассамблейгаас шийдвэрлэсэн байна.

Тус арга хэмжээг нийслэлд 2 дахь жилдээ зохион байгуулан явуулах гэж байна.

Арга хэмжээний үеэр зам тээврийн осол хэргийн хор уршгийг сурталчлах, согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодохгүй байх, хурд хэтрүүлэхгүй байх, хамгаалах бүс, хамгаалах малгай, хамгаалах суудлыг хэрэглэж хэвших, ач холбогдлыг нь сурталчлах, зам тээврийн осол, түүний үр дагаварт сэтгэл санаа нь зовж байдаг бүх хүнийг өөрийн ухуулга сурталчилгааны индэр болгохыг уриалж, зам тээврийн ослын нас баралт, гэмтлийн хохирол нь гамшиг, тахлын хэмжээнд хүрснийг хөдөлгөөнд оролцогчдын сонорт хүргэнэ.

“Зам тээврийн ослоор хохирогсдод хүндэтгэл үзүүлэх өдөр”, “Хэн ч зарлаж завдаагүй дэлхийн 3 дугаар дайн” арга хэмжээг нийслэл, аймаг, сум, дүүргийн хэмжээнд зохион байгуулан явуулах ба арга хэмжээний үеэр зам тээврийн ослоор хохирогсдод дуугүй зогсож хүндэтгэл үзүүлэх, хонх дуугаргах, зул өргөх, лам нараар ном уншуулах, уриалга, лоозон барьж хүндэтгэлийн жагсаал хийх, зам тээврийн ослоор хохирогсод болон зам тээврийн ослын үр дагаврыг арилгахад оролцдог хүмүүсийн дунд уулзалт, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх, зам тээврийн ослын нас баралт, гэмтлийн статистик мэдээ, ноцтой ослыг харуулсан зурагт самбар, үзэсгэлэн гаргах, зам тээврийн ослын хор уршгийг харуулсан үзүүлэх тоглолт хийх, зам тээврийн ослоос урьдчилан сэргийлсэн сэрэмжлүүлэг гаргах, гарын авлага материал тараах, анонс байрлуулах зэрэг ажлуудыг зохион байгуулна.

 

“Хэн ч зарлаж завдаагүй дэлхийн 3 дугаар дайн” гэдгийг 1997 онд болсон Европын “Зам тээврийн ослоор хохирогсдын өдөр”-ийг тэмдэглэх үеийн хэвлэлийн мэдээнд зам тээврийн ослоор нас барагсдын тоог Английн яруу найрагч Хиткот Вильямсын “Автогедон” зохиолоос иш татан доорхи байдлаар харьцуулан олон нийтэд хүргэж байсан байна.

“Хэн ч зарлаж завдаагүй дэлхийн 3 дугаар дайн”

17 сая амиа алдагсад, энэ тоо цаашид үргэлжилсээр ...

Энэ нь хорих лагерьт үхэгсдээс 2 дахин их

Солонгосын дайнд үрэгдэгсдээс 18 дахин их

Энэ бол 17 Вьетнамын дайнтай тэнцэх хохирол

Хиросимагийн үхлээс 130 дахин их

8500 Ольстерийн хохирол.

100 жилийн дайныг ганц 7 хоногт.

Загалмайтны аян дайны хохирлыг 30 секундын дотор гэж зүйрлэн бичиж байсан байна.

 

Монгол улсад 2001-2015 оны байдлаар 70722 хүн зам тээврийн осолд өртсөнөөс Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэргийн улмаас 6155 хүн амь насаа алдаж, 17882 хүн хүнд, хүндэвтэр гэмтлийг авсан байна. Он тус бүрээр үзүүлбэл:

№

Он

Зам тээврийн осолд өртсөн хүн

ТХХАБАЖЭГХэргийн улмаас хохирсон хүмүүсийн мэдээ

Зам тээврийн гэмт хэрэгт өртсөн хүн

Нас барсан хүн

Гэмтсэн хүн

Улс

хот

улс

хот

улс

хот

улс

хот

1

2001

3788

2878

2147

1226

335

105

1812

1121

2

2002

3598

2645

1963

999

327

130

1636

869

3

2003

3210

2465

1615

862

391

155

1224

707

4

2004

3212

2507

1504

794

385

143

1119

651

5

2005

3233

2644

1401

811

355

168

1046

643

6

2006

4388

3640

1648

895

378

152

1270

743

7

2007

4383

3737

1276

622

344

111

932

511

8

2008

4223

3477

1204

453

313

59

891

394

9

2009

3822

3196

1237

609

317

98

920

511

10

2010

4368

3805

1253

691

320

127

933

564

11

2011

6145

5415

1527

725

434

103

1093

622

12

2012

6440

5716

1619

757

541

148

1078

609

13

2013

7669

6807

1842

875

560

149

1282

726

14

2014

7052

5955

2114

900

654

174

1460

726

15

2015 оны эхний 10 сар

5191

4288

1687

784

501

128

1186

656

Нийт:

70722

59175

24037

12003

6155

1950

17882

10053

 

Зөвхөн 2015 оны эхний 10 сард:

Нас барсан хүн 2014 оны эхний 10 сард 569 байсан бол 2015 оны эхний 10 сард 501 болж, 12,0 хувиар буурсан.

Нас барсан 501 хохирогчийг замын хөдөлгөөнд оролцож байсан хэлбэрээр нь авч үзвэл: жолооч 183, явган зорчигч 130, тээврийн хэрэгслээр зорчигч 188 байна.

Хүний амь нас хохирсон хэрэг: Согтуугаар үйлдэгдсэн хэрэг 123, мотоцикл холбогдсон осол 76, онхолдох хэлбэрээр гарсан осол 311 бүртгэгдсэн байна. Үүнээс нийслэлд согтуугаар үйлдэгдсэн хэрэг 22, мотоцикл холбогдсон осол 5, онхолдох хэлбэрээр гарсан осол 125 гарсан байна.

2015 оны эхний 10 сард 1167 хүн гэмтэж байсан бол 2015 оны эхний 10 сард 1186 хүн гэмтэж 1,6 хувиар өссөн.

Зөвхөн 2015 оны эхний 10 сард улсын хэмжээнд 49 хүүхэд нас барж, 201 хүүхэд хөнгөн, хүндэвтэр, хүнд гэмтэл авсан байна.

2014 оны эхний 10 сард 39 хүүхэд нас барж байсан бол 2015 оны эхний 10 сард 49 хүүхэд нас барж, 25,6 хувиар өссөн.

2014 оны эхний 10 сард 183 хүүхэд хүнд, хэндэвтэр гэмтэж байсан бол 2015 оны эхний 10 сард 201 хүүхэд гэмтэж 9,8 хувиар өссөн.

Эхний 10 сард нийслэлд зам тээврийн осолд 862 хүүхэд өртөж, 14 нь нас барж, 848 нь гэмтсэн байна. Гэмтсэн хүүхдийн 120 нь хүнд, хүндэвтэр гэмтэл авсан байна.

Зам тээврийн осол гарсан шалтгаан, хэлбэрийг нь авч үзвэл согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсоноос, замын нөхцөлд хурдыг зөв сонгож яваагүйгээс, хажуу хоорондын зайг бариагүйгээс бүртгэгдсэн осол буурахгүй байна. Энэ нь автомашин онхолдох, үл хөдлөх зүйл мөргөх хэлбэрээр гарсан ослын өсөлтөөс харагдажбайна.

Мөн зам тээврийн ослын улмаас амь насаа алдсан, эрүүл мэндээрээ хохирсон жолооч, тээврийн хэрэгслээр зорчигчдын хамгаалах бүсний хэрэглээ маш хангалтгүй байгаагаас болон хүүхдэд хамгаалах бүс, зориулалтын суудал, суудал өндөрсгөгч, бүс тохируулагчийг хэрэглэдэггүйтэй холбоотой гарсан ослууд их байна.

Хамгаалах бүс, хүүхдийн зориулалтын суудал – 2015 оны эхний 9 сарын байдлаар зам тээврийн ослын улмаас амь насаа алдсан, эрүүл мэндээрээ хохирсон жолооч, тээврийн хэрэгслээр зорчигчдын 10,6 хувь нь хамгаалах бүс хэрэглэсэн, 82,9 хувь нь хамгаалах бүс хэрэглээгүй байсан бол 6,5 хувь нь хамгаалах бүс хэрэглэсэн эсэх нь тогтоогдоогүй үзүүлэлт гарсан нь хамгаалах бүсний хэрэглээ маш хангалтгүй байгааг харуулж байна. Иймд хүн бүхэн хамгаалах бүсээ зүүж хэвшицгээе.

Зам тээврийн осолд өртөх үедээ жолооч, тээврийн хэрэгслээр зорчигчдын хамгаалах бүс хэрэглэсэн байдал:

Хамгаалах бүсийг хэрэглэснээр жолооч болон тээврийн хэрэгслээр зорчигчид осолд өртөх тохиолдолд автомашины урд сууж явсан зорчигчийг 40-50 хувиар, ард суусан зорчигчийг 25-75 хувиар осол гэмтэл, эрсдлээс бүрэн хамгаалдаг гэсэн тоо баримтыг Дэлхийн эрүүл мэндийн 2013 оны тайланд тусгасан байдаг.

Манай улсад хүүхдийн зориулалтын суудал, хамгаалах бүсний хэрэглээ тэр бүр хэвшигдээгүй байна. Автомашинаар хүүхдээ тээвэрлэж буй хүн бүр ач холбогдлыг нь ойлгож хүүхдийг аюул эрсдлээс хамгаалж, хэрэглэж хэвших явдал өнөөдөр чухлаар тавигдаж байна. Учир нь дэлхийн улс орнуудад хүүхдийн зориулалтын суудал хэрэглэснээр нярай хүүхдийг зам тээврийн осол гэмтлээс 70 хүртэл хувиар, бага болон өсвөр насны хүүхдийг 54-80 хүртэл хувиар хамгаалдаг байна.

 

Хамгаалах бүсний хэрэглээ

№

Он

Хамгаалах бүс зүүгээгүй зөрчлийн илрүүлэлт

ЗТОсолд орж амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирсон хүмүүсийн хамгаалах бүсний хэрэглээ

улс

хот

зүүсэн

зүүгээгүй

тогтоогдоогүй

1

2013 он

75290

28916

3.9%

76.5%

19.6%

2

2014 он

134742

90626

26.9%

56.0%

17.1%

3

2015 оны эхний 9 сар

108486

63935

10.6%

82.9%

6.5%

Нийт:

318518

183477

 

Иймд хүн бүр Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийг алхам тутамдаа мөрдөж, хэрэгжүүлэн, гарч болзошгүй зам тээврийн осол, хэргээс урьдчилан сэргийлье.